Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν μερικά ζώα που, αν ποτέ τα συναντούσαμε, θα μας άφηναν με το στόμα ανοιχτό με τις φοβερές ικανότητές τους.

Τέτοια παραδείγματα αποτελούν οι πίθηκοι, οι ελέφαντες, τα γουρουνάκια, τα δελφίνια, και τα κοράκια. Τι γίνεται, όμως, με ένα από τα πιο υποτιμημένα ζώα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη γη; Υποτιμημένο, γιατί πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν πόσο απίστευτα ζώα είναι τα χταπόδια. Πρόκειται για διάνοιες του βυθού με ιδιαίτερες προσωπικότητες και μοναδικά χαρακτηριστικά.

Ας δούμε κάποιες ενδιαφέρουσες αλήθειες σχετικά με αυτό το τρομερό μαλάκιο:

1. Πρόκειται για ένα από τα πιο έξυπνα ζώα στον κόσμο, με τα περισσότερα εγκεφαλικά κύτταρά του να βρίσκονται στα πλοκάμια του

Τα χταπόδια έχουν εκτεταμένα νευρικά συστήματα. Αρκεί να φανταστείτε ότι το μέσο χταπόδι έχει περίπου 500 εκατομμύρια νευρώνες ή εγκεφαλικά κύτταρα. Αυτό το τοποθετεί στην αντίστοιχη “εγκεφαλική εμβέλεια” με μικρότερα θηλαστικά όπως είναι οι σκύλοι. Αντίθετα, βέβαια, με τους σκύλους, τους ανθρώπους, και άλλα θηλαστικά, οι περισσότεροι νευρώνες του χταποδιού (οι διπλάσιοι από τους υπόλοιπους) βρίσκονται στα πλοκάμια του και όχι στον “κεντρικό” εγκέφαλό του. Κάθε βεντούζα που βρίσκεται σε πλοκάμι χταποδιού μπορεί να διαθέτει ακόμα και 10000 νευρώνες για να αντιλαμβάνεται τη γεύση και την αφή.

Τα χταπόδια διαθέτουν από έναν εγκέφαλο σε κάθε πλοκάμι – δηλαδή σύνολο 9 εγκεφάλους!

2. Έχουν καλή μνήμη και μπορούν να εκπαιδευτούν

Έρευνες των μέσων του 20ου αιώνα έδειξαν ότι τα χταπόδια επιδέχονται μιας βασικής εκπαίδευσης. Στα πλαίσια ενός πειράματος, κάμποσα χταπόδια κατάφεραν να τραβήξουν έναν μοχλό για να πάρουν την επιβράβευσή τους, που ήταν ένα κομμάτι σαρδέλα. Πρόκειται για ζώα που διαθέτουν την ιδιαίτερη ικανότητα να λύνουν περίπλοκα προβλήματα, να χρησιμοποιούν εργαλεία, και να διδάσκουν διαφορετικές δεξιότητες το ένα στο άλλο.

Ακόμα, τα χταπόδια συμμετείχαν σε δοκιμασίες σχετικά με την όρασή τους, κατά τις οποίες κλήθηκαν να θυμούνται απλές πράξεις κλείνοντας διαδοχικά το καθένα από τα δύο μάτια τους. Στις δοκιμασίες αυτές, τα χταπόδια ξεπέρασαν την απόδοση πολλών άλλων ζώων, μεταξύ των οποίων ήταν και τα περιστέρια.

3. Είναι πολύ “άτακτα” ζώα

Στο πείραμα με τον μοχλό που αναφέραμε παραπάνω συμμετείχαν τρία χταπόδια, με τα ονόματα Albert, Bertram, και Charles. Ο Albert και ο Bertran ήταν οι πιο συνεπείς και επιτυχημένοι συμμετέχοντες, ενώ ο Charles ήταν πιο ζωηρός και τελικά έσπασε τον μοχλό! Ο Charles, όμως, δεν σταμάτησε εκεί, αλλά εκτόξευε και πίδακες νερού στον εκάστοτε ερευνητή που συμμετείχε στο πείραμα εκείνη την ημέρα.

Σε πολλά ενυδρεία οι χειριστές έχουν παράπονα από κάποια “κακότροπα” χταπόδια. Οι συμπεριφορές με τις οποίες επιδεικνύουν την “επαναστατικότητά τους” ποικίλλουν: τα χταπόδια, όπως και οι άνθρωποι, επιδιώκουν την ανεξαρτησία τους. Πολλά από αυτά έχουν μάθει να σβήνουν τα φώτα καταβρέχοντας τους λαμπτήρες και βραχυκυκλώνοντας το τροφοδοτικό. Στο Πανεπιστήμιο του Otago στη Νέα Ζηλανδία, η κατάσταση ξέφυγε τόσο πολύ, που ένα χταπόδι χρειάστηκε να απελευθερωθεί ξανά στη φύση.

4. Αναγνωρίζουν διαφορετικούς ανθρώπους

Στο ίδιο εργαστήριο της Νέας Ζηλανδίας όπου προέκυψε το πρόβλημα με τα φώτα, ένα χταπόδι αποφάσισε ότι αντιπαθεί ένα μέλος του προσωπικού, με αποτέλεσμα να την καταβρέχει στο πίσω μέρος του λαιμού της κάθε φορά που περνούσε!

5. Τους αρέσουν τα παιχνίδια

Λαμβάνοντας υπόψη τις ατασθαλίες στις οποίες υποκύπτουν τα χταπόδια, δεν αποτελεί έκπληξη ότι λατρεύουν τα παιχνίδια. Κάποια χταπόδια που ζουν σε εργαστήρια έχει παρατηρηθεί ότι παίζουν πετώντας γύρω-γύρω μέσα στο ενυδρείο τους μπουκαλάκια από χάπια χρησιμοποιώντας πίδακες νερού που βγαίνουν από τις βαλβίδες του ενυδρείου.

6. Αναπαράγονται ενώνοντας τα πλοκάμια τους

Για πολλά είδη χταποδιών, μπορεί κανείς να καταλάβει το φύλο τους βλέποντας αν έχουν μια εγκοπή κάτω από το τρίτο δεξί πλοκάμι τους. Αν η εγκοπή υπάρχει, τότε το χταπόδι είναι αρσενικό και χρησιμοποιεί το πλοκάμι αυτό στη διαδικασία της αναπαραγωγής. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι απλώνει το πλοκάμι αυτό προς το θηλυκό χταπόδι, και αν το θηλυκό το δεχτεί, το σπέρμα περνάει από το κάτω μέρος του πλοκαμιού. Συχνά, τα θηλυκά χταπόδια αποθηκεύουν το σπέρμα για κάποιον καιρό, πριν να γονιμοποιήσουν με αυτό τα ωάριά τους.

7. Τα χταπόδια χαιρετιούνται μεταξύ τους κάνοντας high-five

Έχετε δει ποτέ χταπόδια να “κολλάνε πέντε”; Πρόκειται για έναν πολύ συνηθισμένο χαιρετισμό μεταξύ τους. Όταν τα χταπόδια μετακινούνται από το ένα μέρος στο άλλο, συχνά παρατηρούνται να “χτυπάνε” τα άλλα χταπόδια που βρίσκονται στις φωλιές τους με τα πλοκάμια τους. Σύμφωνα με τον καθηγητή Stefan Linquist, ο οποίος έχει μελετήσει τη συμπεριφορά των ιδιαίτερων αυτών ζώων, οι αλληλεπιδράσεις αυτές στην πραγματικότητα είναι “high-five” με τα οποία τα χταπόδια δείχνουν ότι αναγνωρίζουν το ένα το άλλο.

8. Το χταπόδι έχει τρεις καρδιές

Το κάθε χταπόδι έχει τρεις καρδιές οι οποίες στέλνουν στο υπόλοιπο σώμα του μπλε-πράσινο αίμα, καθώς χρησιμοποιεί χαλκό ως το μόριο που μεταφέρει το οξυγόνο αντί για τον σίδηρο που χρησιμοποιεί το ανθρώπινο σώμα και κάνει το αίμα μας κόκκινο.

9. Μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα τρομακτικά

Τα χταπόδια μπορούν να αλλάζουν χρώμα και μοτίβο. Όταν ένα επιθετικό αρσενικό ετοιμάζεται να επιτεθεί σε ένα άλλο, μπορεί να γίνει πιο σκούρο, να ανασηκωθεί από τον πυθμένα του ωκεανού, και να τεντώσει τα πλοκάμια του με έναν τρόπο που το κάνει να φαίνεται τεράστιο. Κάποιες φορές, μπορεί να σηκώσει την “κάπα” του (ολόκληρο το πίσω μέρος του σώματός του πάνω από το κεφάλι του), και να πάρει την τρομαχτική πόζα που φέρει το χαϊδευτικό “Νοσφεράτου”.

10. Το γεγονός ότι δεν διαθέτει σκελετό ή καβούκι αποτελεί προτέρημα – υπό μία έννοια

Το να μην διαθέτει ούτε σκελετό ούτε καβούκι είναι κάτι σχετικά ασυνήθιστο για ένα ζώο με το μέγεθος και την πολυπλοκότητα του χταποδιού. Το γεγονός αυτό το καθιστά, από τη μία, ευάλωτο σε θηρευτές, αλλά από την άλλη το βοηθά να κρύβεται. Ένα χταπόδι μπορεί να χωρέσει μέσα σε μια τρύπα που έχει το μέγεθος του ενός ματιού του, και να “μεταμορφώσει” το σώμα του σχεδόν σε οποιοδήποτε σχήμα.