9 ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα πανέμορφα φλαμίνγκο
Στέλλα Πανοπούλου
19/06/2024
Τα φανταστικά αυτά ροζ, ψηλόλιγνα πτηνά με τα λεπτά πόδια και το γαμψό ράμφος, ανήκουν στο γένος των φοινικόπτερων και συναντιούνται σχεδόν σε όλο τον κόσμο.
Μπορούμε να τα δούμε και στη χώρα μας, σε μέρη όπως η Φθιώτιδα, η Λήμνος, η Ξάνθη, και η Σάμος. Στον κόσμο υπάρχουν έξι είδη φλαμίνγκο.
Μπορεί το έντονο ροζ χρώμα τους να τα καθιστά διάσημα (και δημοφιλή ως σαμπρέλες σε πισίνες, ιδίως κατά την προηγούμενη δεκαετία), αλλά στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά ακόμα χαρακτηριστικά που κάνουν τα φλαμίνγκο τόσο ξεχωριστά και ενδιαφέροντα. Ας δούμε μερικά fun facts για αυτούς τους περήφανους τσιχλοφουσκί ψηλολέλεκες.
1. Η λέξη “φλαμίνγκο” προέρχεται από τα Λατινικά και τα Ισπανικά
Η λέξη “flama”, που σημαίνει φλόγα, αποτέλεσε τη βάση για την ονομασία του πανέμορφου πουλιού. Στα ελληνικά, η λέξη “φοινικόπτερο” έχει την ίδια σημασία: προέρχεται από τη λέξη “φοινός” που σημαίνει πορφυρός, και περιγράφει τον χρωματισμό των φτερών του πτηνού.
2. Φτιάχνουν τις φωλιές τους από λάσπη
Η φωλιά ενός φλαμίνγκο θυμίζει ένα μικρό ηφαίστειο από λάσπη, και χωράει ακριβώς ένα μεγάλο αυγό. Τα φλαμίνγκο είναι μονογαμικά, και οι γονείς φτιάχνουν τη φωλιά και κλωσσούν το αυγό από κοινού. Όταν σκάει το αυγό, το πουλάκι δεν είναι ροζ αλλά άσπρο-γκρι με ίσιο ράμφος. Παίρνει κάποια χρόνια για να αποκτήσουν το χαρακτηριστικό ροζ χρώμα τους και το γαμψό ράμφος τους. Και οι δύο γονείς μπορούν να παράξουν στον λαιμό τους το ειδικό γάλα που χρειάζονται τα μικρά και να τα ταΐσουν από το στόμα τους.
3. Παίρνουν το ροζ χρώμα τους από την τροφή τους
Σίγουρα έχετε ακούσει τη φράση “είμαστε ό,τι τρώμε”. Ε, λοιπόν, για τα φλαμίνγκο ισχύει στην κυριολεξία. Πολλά φυτά παράγουν φυσικές κόκκινες, κίτρινες, ή πορτοκαλί χρώσεις που ονομάζονται καροτενοειδή. Τα καροτενοειδή ευθύνονται για το πορτοκαλί χρώμα του καρότου και για το κόκκινο χρώμα της ώριμης ντομάτας. Υπάρχουν, επίσης, στη μικροσκοπική άλγη που τρώνε τα καρκινοειδή του είδους Artemia Salina. Καθώς τα φλαμίνγκο τρέφονται κυρίως με άλγη και τέτοια καρκινοειδή, το σώμα τους μεταβολίζει τις χρώσεις, “βάφοντας” ροζ τα φτερά τους.
4. Φιλτράρουν την τροφή τους και γυρνούν το κεφάλι τους ανάποδα για να φάνε
Τα φλαμίνγκο φιλτράρουν την τροφή τους όπως οι φάλαινες. Τρέφονται με άλγη, μικρούς σπόρους, μικροσκοπικά καρκινοειδή, προνύμφες εντόμων, καθώς και άλλα ζώα και φυτά που βρίσκονται στα ρηχά νερά. Όταν είναι ώρα για φαγητό, το φλαμίνγκο βάζει το ράμφος του στο νερό ανάποδα, με την άκρη του να δείχνει τα πόδια του. Στη συνέχεια, κουνάει το κεφάλι του από τη μια μεριά στην άλλη, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα του για να αντλήσει νερό μέσα και έξω από το ράμφος του. Στην άκρη του ράμφους, υπάρχουν δοντάκια σαν αυτά της χτένας, τα οποία δημιουργούν ένα φίλτρο που κρατά την τροφή μέσα, αδειάζοντας το νερό.
5. Κόντρα στα φαινόμενα, τα γόνατα του φλαμίνγκο δεν λυγίζουν προς τα πίσω
Παρά το γεγονός ότι τα γόνατα του φλαμίνγκο μοιάζουν να λυγίζουν προς τα πίσω, στην πραγματικότητα αυτό δεν συμβαίνει. Τα γόνατα του φλαμίνγκο λυγίζουν όπως και τα ανθρώπινα. Αυτό που βλέπουμε όταν κοιτάμε “το γόνατο” του φλαμίνγκο, είναι στην πραγματικότητα η άρθρωση του αστραγάλου του. Τα γόνατα του φλαμίνγκο βρίσκονται πιο ψηλά στα πόδια του, και κρύβονται από το σώμα και τα φτερά του. Φανταστείτε ότι το φλαμίνγκο ουσιαστικά στέκονται στις μύτες των ποδιών τους, κι αυτό που βλέπετε να λυγίζει όταν σκύβουν είναι ο αστράγαλός τους.
6. Είναι πολύ ανθεκτικά και ζουν σε ακραία περιβάλλοντα
Τα φλαμίνγκο συνήθως ζουν σε ρηχά αλμυρά νερά ή σε ανάμεικτα νερά. Κάποια φλαμίνγκο, όμως, ζουν και αναπαράγονται σε υπεραλμυρές λίμνες, ή “λίμνες σόδας” όπως αποκαλούνται. Η υψηλή περιεκτικότητα αλάτων σε αυτές τις λίμνες μπορεί ακόμα και να κάψει το δέρμα, καθιστώντας το νερό αφιλόξενο για τα περισσότερα ζώα. Τα φλαμίνγκο, όμως, μπορούν να επιβιώνουν σε τόσο “σκληρά” μέρη, και οι επιστήμονες συνεχίζουν να αναζητούν τους λόγους για τους οποίους η ιδιαίτερη φυσιολογία των φλαμίνγκο τα καθιστά τόσο ανθεκτικά. Η υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι μπορεί ακόμα και να σκοτώσει κάποια μωρά φλαμίνγκο, καθώς καθιστά το περπάτημα αδύνατο αν συσσωρευτεί στα πόδια τους.
7. Μπορούν να πετάξουν
Μπορεί να έχετε συνηθίσει να βλέπετε τα φλαμίνγκο μαζεμένα σε μεγάλες ομάδες στο έδαφος, αλλά η αλήθεια είναι ότι μπορούν μια χαρά να πετάξουν. Κάποια φλαμίνγκο πετάνε για να μεταναστεύσουν με την αλλαγή των εποχών, ή για να ζευγαρώσουν. Αν πρόκειται να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις, συνήθως πετούν κατά τη διάρκεια της νύχτας.
8. Μπορούν να κοιμηθούν ενώ στέκονται στο ένα πόδι
Τα φλαμίνγκο μπορούν να σταθούν στο ένα τους πόδι για μεγάλα χρονικά διαστήματα – μπορούν ακόμα και να ρίξουν έναν υπνάκο. Οι επιστήμονες τείνουν προς την εξήγηση που θέλει τα φλαμίνγκο να εξοικονομούν ενέργεια και να παραμένουν ζεστά με το να στέκονται στο ένα πόδι. Το τελευταίο ενδεχομένως ισχύει διότι τα πτηνά χάνουν θερμότητα από τα άκρα τους. Με το να στέκονται στο ένα πόδι και να διπλώνουν το ένα κάτω απ’ την κοιλιά τους, τα φλαμίνγκο περιορίζουν την ποσότητα θερμότητας που φεύγει από τα πόδια τους.
9. Τόσο τα αρσενικά όσο και τα θηλυκά χορεύουν συγχρονισμένα
Σε πολλά είδη πτηνών, τα αρσενικά είναι αυτά που “φλερτάρουν” χρησιμοποιώντας διάφορα είδη επίδειξης για να κερδίσουν τα θηλυκά. Τα φλαμίνγκο προτιμούν την έμφυλη ισότητα, συμμετέχοντας σε ομαδικά χορευτικά, τόσο τα αρσενικά όσο και τα θηλυκά. Το θέαμα μιας μεγάλης ομάδας φλαμίνγκο του χορεύουν γυρνώντας το κεφάλι τους, κουνώντας τα φτερά τους, κάνοντας σβούρες κι υποκλίσεις, ή παρελαύνοντας, είναι πραγματικά φαντασμαγορικό.