Από το «Έλλη, να ένα μήλο, στο «Έλλη, να ένα γατί, και να τι χρειάζεται».

Αχ, ο Διονύσης Σαββόπουλος όλα τα έχει πει – κυρίως με το «πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα». Πράγματι τα σημερινά παιδιά έχουν στα μυαλουδάκια τους πολύ πιο καλοσχηματισμένες συνάψεις και… βάσεις δεδομένων από αυτές που νομίζουμε.

Βρεθήκαμε πριν από λίγες μέρες σε έναν Βρεφονηπιακό σταθμό – Νηπιαγωγείο στο Μαρούσι, όπου μαζί με τον ειδικό συνεργάτη μας, κτηνίατρο Λευτέρη Μακρυθανάση μιλήσαμε σε παιδιά προσχολικής ηλικίας (2μιση ως 4 ετών!) για το αγαπημένο μας θέμα: τα κατοικίδια! Με αφορμή αυτή την πολύ όμορφη συγκυρία, σκεφτήκαμε ότι θα ήταν χρήσιμο να καταγράψουμε ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να μεταδώσει κανείς σε πιτσιρικάκια βασικές έννοιες και αξίες σχετικά με τα ζώα συντροφιάς.

–Καταρχάς, όπως συμβουλεύουν όλοι οι εκπαιδευτικοί προσχολικής αγωγής, το καλύτερο είναι να μη «μιλάμε» μόνο. Τα παιδιά μαθαίνουν πολύ πιο εύκολα με εικόνες, με παιχνίδι και με αλληλεπίδραση. Αν θέλετε να εξηγήσετε στο παιδί σας για τα ζώα, μη του κάνετε «μάθημα», αλλά δείξτε του, φτιάξτε μαζί του κάτι (από μια χειροτεχνία μέχρι ένα παζλ), φτιάξτε μια ιστορία κ.λπ.

–Ένα παραμύθι με ζώα είναι επίσης μια καλή ιδέα. Μπορείτε να το σκαρφιστείτε μόνοι/ες σας (σαν άλλος Ευγένιος Τριβιζάς), ή να πάρετε ένα έτοιμο.

–Το βασικό είναι να καταλάβει το παιδί ότι τα ζώα συντροφιάς είναι αρκετά «ευαίσθητα» και ότι μας χρειάζονται. Κάντε τους έναν παραλληλισμό: τα ζώα συντροφιάς είναι σαν μικρά παιδιά, δεν μπορούν πάντα να φροντίσουν μόνα τους τον εαυτό τους, μας έχουν ανάγκη για να τα ταΐσουμε, να τους βάλουμε νερό, να τα καθαρίσουμε, να τα πάμε στον γιατρό. Κυρίως αυτό το τελευταίο, σίγουρα δεν μπορούν να το κάνουν μόνα τους. Άρα η υγεία τους εξαρτάται από εμάς.

–Διαχωρίστε αν χρειάζεται, την έννοια «λούτρινο» και «παιχνίδι» από την έννοια «ζωντανό». Εδώ είναι μια καλή αφορμή, αν το παιδί σας σας ζητάει ως «δώρο» ένα κατοικίδιο, να του πείτε ότι το να υιοθετήσουμε ένα ζωάκι είναι μια μεγάλη απόφαση. Ότι έχει ευθύνες και ότι θα ζήσει μαζί μας για αρκετά χρόνια.

–Δείξτε στο παιδί πώς να προσεγγίζει ένα ζώο (ή ένα αδέσποτο), μέσα από το παράδειγμά σας. Δείξτε του πόσο απαλά το χαϊδεύουμε, ποια σημεία είναι ασφαλή να αγγίζουμε. Θυμίζουμε στα παιδιά ότι δεν κάνουμε απότομες κινήσεις μπροστά στα ζώα συντροφιάς, ότι εκείνα είναι πιο ευαίσθητα στους ήχους (οπότε οι δυνατές παιδικές φωνές μπορεί να είναι λίγο τρομακτικές), ότι δεν τραβάμε την ουρά, ούτε τα αφτιά κ.λπ.

–Εξηγήστε στο παιδί τη σημασία που έχει ο προσωπικός χώρος και η ηρεμία του ζώου. Όπως επίσης καλή ιδέα είναι να το συμβουλέψετε να αποφεύγει να χαϊδεύει ξένους σκύλους που βγαίνουν βόλτα, αν πρώτα δεν πάρει τη συγκατάθεση του κηδεμόνα.

–Ζώα και ασθένειες: μην τρομάξετε άθελά σας το παιδί για ασθένειες που νομίζετε ότι μπορεί να «κολλήσει» από ένα ζώο. Αφήστε το παιδί να χαϊδέψει (με συγκατάθεση όπως είπαμε) κάθε ήμερο ζώο, αρκεί μετά να καθαρίσει τα χεράκια του. Άλλωστε έρευνες σε όλο τον κόσμο, έχουν αποδείξει ότι η επαφή με γάτες και σκύλους ενισχύει το ανοσοποιητικό των παιδιών και την ανθεκτικότητά τους στα μικρόβια, και μειώνει τις πιθανότητες να εμφανίσουν μολύνσεις, άσθμα, αλλεργίες, έκζεμα κ.ά.

–Μιλήστε αν θέλετε στα μπομπιράκια και για αξίες όπως η φιλοζωία. Μπορείτε να φτιάξετε μαζί μια ζωγραφιά, σκιτσάροντας ένα καταφύγιο με σκύλους ή ένα κτηνιατρείο που περιθάλπει αδέσποτες γάτες. Εξηγήστε στα παιδιά ότι τα ζώα είναι φίλοι μας και ότι δεν τα αγοράζουμε αλλά τα «υιοθετούμε» όταν μπορούμε.

–Τέλος, εξάψτε την περιέργειά τους: Ο κόσμος των κατοικιδίων έχει πολύ αστεία και περίεργα φαινόμενα (από το πώς πίνουν νερό με τη γλώσσα τους οι τριχωτοί σύντροφοί μας, μέχρι το πόσο ψηλά μπορούν να πηδήξουν, γιατί είναι υγρή η μύτη των σκύλων, γιατί γουργουρίζουν οι γάτες, και άλλα πολλά). Τα παιδιά σίγουρα θα θέλουν να μάθουν περισσότερα.

Σε κάθε περίπτωση, κάντε τη «γνωριμία» των παιδιών με τα κατοικίδια μια ευχάριστη εμπειρία, καλλιεργήστε μέσα τους τη θέληση για φροντίδα, μοίρασμα και αγάπη, και δημιουργήστε γλυκές αναμνήσεις. Άλλωστε όλες οι σχέσεις ζωής, κάπως έτσι ξεκινάνε…