Έχετε πιάσει ποτέ τον εαυτό σας να παγώνει από φόβο στη θέα μιας γάτας; Ή γνωρίζετε κάποιον που να αντιδρά το ίδιο; Να βλέπει γάτα και να μη θέλει με τίποτα να την πλησιάσει; Αν ναι, μην σας κάνει εντύπωση. Ο φόβος για τις γάτες σε πολλούς ανθρώπους είναι υπαρκτός και ονομάζεται αιλουροφοβία.

Η αιλουροφοβία είναι μία από τις πιο γνωστές ανθρώπινες φοβίες, η οποία περιγράφει έναν έντονο και παράλογο φόβο για τις γάτες. Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με το γεγονός ότι αντιπαθείτε τις γάτες ή νιώθετε απλά άβολα γύρω τους. Είναι ένας φόβος τόσο ισχυρός που μπορεί να σε κάνει να νιώθεις ότι δεν μπορείς να ζήσεις κανονικά τη ζωή σου. Και αυτό γιατί οι γάτες είναι παντού, στους δρόμους και στα σπίτια. Αν όχι στο δικό μας, στα σπίτια φίλων και γνωστών.

Όσοι παλεύουν με την αιλουροφοβία ακόμη και η εικόνα μιας γάτας μπορεί να κάνει την καρδιά τους να χτυπάει. Και μόνο η σκέψη να συναντήσουν μια γάτα μπορεί να γεμίσει τη μέρα τους με τρόμο και άγχος, κάνοντας τις απλές καθημερινές τους εργασίες να φαίνονται πολύ δύσκολες.

Οι γάτες στην ιστορία

Οι γάτες έχουν εμπνεύσει δέος, σεβασμό αλλά και φόβο σε διάφορους λαούς στο παρελθόν.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι οι γάτες ήταν θεϊκά, μαγικά πλάσματα που έφερναν καλή τύχη σε εκείνους που τις είχαν. Αντίθετα, οι άνθρωποι που ζούσαν στον Μεσαίωνα φοβόντουσαν πολύ τις γάτες, οι οποίες συχνά θεωρούνταν βοηθοί μαγισσών ή ακόμα και μάγισσες.

Σήμερα, οι γάτες εξακολουθούν να φοβίζουν πολλούς ανθρώπους σε όλον τον κόσμο.

Ένας παράλογος φόβος δεν φαίνεται ποτέ παράλογος στο άτομο που τον βιώνει. Ο φόβος δε των γατών δεν διαφέρει από το φόβο των αραχνών ή τον φόβο που έχουν κάποιοι για τα ύψη. Περίπου το ένα τέταρτο των Αμερικανών έχουν φοβία για ένα συγκεκριμένο ζώο.

Αναλύοντας την αιλουροφοβία

Όπως αναφέραμε αιλουροφοβία είναι ένας έντονος και επίμονος φόβος για τις γάτες που είναι αρκετά ισχυρός ώστε να προκαλεί πανικό και άγχος σε κάποιον που βρίσκεται γύρω από αυτές. Ή ακόμα και όταν απλά τις σκέφτεται.

Διάφοροι παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν στο να φοβάται κάποιος τις γάτες. Μερικοί άνθρωποι φοβούνται μήπως δαγκωθούν ή γρατζουνιστούν από γάτα. Άλλοι μήπως δεχτούν επίθεση από αυτή. Σε άλλους υπάρχει η πεποίθηση ότι οι γάτες είναι κακές ή φέρνουν ατυχία. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα με τις μαύρες γάτες.

Για άλλους ανθρώπους, η αντιπάθεια αυτή και η αποστροφή έχει να κάνει με μια μορφή αηδίας, και όχι από καθαρό φόβο. Έτσι η αντίδρασή τους είναι παρόμοια με την αντίδραση ενός ατόμου που βλέπει κατσαρίδες ή αρουραίους.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Το κύριο σύμπτωμα της αιλουροφοβίας είναι ο ακραίος φόβος. Οι φοβίες τείνουν να προκαλούν τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά συμπτώματα όταν σκέφτεστε ή έρχεστε σε επαφή με το αντικείμενο της φοβίας σας.

Τα σωματικά συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν:

πόνος ή σφίξιμο στο στήθος

αυξημένη εφίδρωση ή έντονοι καρδιακοί παλμοί

δυσκολία στην αναπνοή

αισθήματα ζάλης ή ναυτίας

τρέμουλο

στομαχικές διαταραχές

Τα ψυχολογικά συμπτώματα:

Αισθάνεστε πανικό και φόβο

Ξοδεύετε πολύ χρόνο σκεπτόμενοι πιθανούς τρόπους με τους οποίους μπορεί να συναντήσετε γάτες και πώς θα μπορούσατε να τις αποφύγετε

Βιώνετε ακραίο άγχος και φόβο όταν ακούτε νιαούρισμα, σφύριγμα ή παρόμοιους ήχους

Αυτά τα συμπτώματα μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή σας. Για παράδειγμα, μπορεί να σταματήσετε να επισκέπτεστε έναν φίλο που έχει γάτες ή να μετακομίσετε σε ένα νέο κτίριο που δεν επιτρέπει κατοικίδια. Ή, μπορεί να βρεθείτε να αποφεύγετε συναδέλφους που μιλούν για τις γάτες τους.

Γιατί μερικοί άνθρωποι φοβούνται τις γάτες;

Υπάρχουν κάποιοι βασικοί λόγοι που πολλοί άνθρωποι φοβούνται τις γάτες, όπως:

Τραυματικές εμπειρίες

Μία από τις πιο κοινές αιτίες της αιλουροφοβίας είναι πιθανές τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος που αφορούν γάτες. Αυτό θα μπορούσε να έχει να κάνει με επίθεση ή δάγκωμα από μια γάτα κατά την παιδική ηλικία. Ή αν ήσασταν μάρτυρας επιθετικής συμπεριφοράς μιας γάτας. Αυτά μπορούν να χαραχτούν στο μυαλό ενός ατόμου, οδηγώντας το σε έναν δια βίου φόβο για τις γάτες.

Αυτές λοιπόν οι τραυματικές εμπειρίες δημιουργούν μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του φόβου και της μνήμης των γατών. Έτσι, όταν τα άτομα με αιλουροφοβία αντιμετωπίζουν μια παρόμοια κατάσταση αργότερα στη ζωή τους, προκαλείται μια αντίδραση πανικού ή άγχους. Είναι σαν ο εγκέφαλός τους να προσπαθεί να τους προστατεύσει από έναν αντιληπτό κίνδυνο, παρόλο που η απειλή δεν είναι πραγματική.

Μαθημένος φόβος

Η αιλουροφοβία μπορεί επίσης να αναπτυχθεί μέσω της παρατηρησιακής μάθησης. Εάν ένα άτομο βλέπει άλλους, κυρίως σημαντικούς ανθρώπους της ζωής του, όπως τους γονείς του, να αντιδρούν με φόβο στις γάτες, υπάρχει η πιθανότητα και εκείνο να αναπτύξει τον ίδιο φόβο. Είναι σαν ο φόβος να είναι μεταδοτικός, περνώντας από το ένα άτομο στο άλλο μέσω της παρατήρησης και της μίμησης.

Έτσι, εάν ένα παιδί βλέπει έναν γονέα να αντιδρά με φόβο κάθε φορά που μια γάτα είναι κοντά, μπορεί να μάθει να συνδέει τις γάτες με φόβο και κίνδυνο και έτσι να οδηγηθεί σε αιλουροφοβία.

Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες

Τα γονίδια και το περιβάλλον μας μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη αυτής της φοβίας. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι γενετικά πιο επιρρεπείς σε αγχώδεις διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων φοβιών όπως η αιλουροφοβία. Αυτό σημαίνει ότι εάν έχετε ένα στενό μέλος της οικογένειας με αγχώδη διαταραχή ή συγκεκριμένη φοβία, μπορεί να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξετε και εσείς κάτι ανάλογο.

Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο. Οι πολιτιστικές πεποιθήσεις, οι κοινωνικές στάσεις απέναντι στις γάτες και οι διάφορες δεισιδαιμονίες μπορούν να προκαλέσουν φόβο. Για παράδειγμα, σε ορισμένους πολιτισμούς, οι γάτες θεωρούνται κακή τύχη. Τέτοιες πεποιθήσεις μπορούν να υποκινήσουν φόβο και να συμβάλουν στην εμφάνιση της αιλουροφοβίας.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η αιλουροφοβία

Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία

Υπάρχουν αρκετές αποτελεσματικές θεραπείες διαθέσιμες για την αιλουροφοβία. Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία είναι μία από αυτές. Αυτή έχει να κάνει με την ανατροπή του σεναρίου στο μυαλό σας, την αλλαγή των αρνητικών σκέψεων που προκαλούν φόβο και την εκμάθηση τρόπων διαχείρισης του άγχους.

Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης θεραπείας, ο ειδικός θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε τις σκέψεις που προκαλούν το φόβο σας για τις γάτες. Μαζί θα εργαστείτε για να αντικαταστήσετε αυτές τις σκέψεις που προκαλούν φόβο με θετικές, ρεαλιστικές σκέψεις. Για παράδειγμα, αντί να σκέφτεστε «Όλες οι γάτες είναι επικίνδυνες», μπορεί να αρχίσετε να σκέφτεστε: «Οι περισσότερες γάτες είναι ακίνδυνες και μπορώ να αντέξω να είμαι κοντά τους».

Θεραπεία έκθεσης

Μια άλλη αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή είναι η θεραπεία έκθεσης. Σκεφτείτε το ως σταδιακή βύθιση στο φόβο σας μέχρι να αρχίσετε να αισθάνεστε λιγότερο φοβισμένοι. Είναι σαν να μαθαίνεις να κολυμπάς πρώτα συνηθίζοντας το νερό πριν βουτήξεις στα βαθιά.

Η θεραπεία έκθεσης ξεκινά με μικρή επαφή με το αντικείμενο που σου προκαλεί φόβο, το οποίο στην περίπτωση αυτή είναι γάτες. Αρχικά, μπορείτε απλώς να δείτε φωτογραφίες γατών ή να μιλήσετε για αυτές. Καθώς αισθάνεστε πιο άνετα, η θεραπεία πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα με κάποιες συναντήσεις, όπως το να βρίσκεστε στο ίδιο δωμάτιο με μια γάτα. Ο στόχος είναι να φτάσετε σε ένα σημείο όπου μπορείτε να αγγίξετε ή ακόμα και να κρατήσετε μια γάτα χωρίς φόβο.

Φαρμακευτική αγωγή

Τέλος σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να συνταγογραφηθεί φαρμακευτική αγωγή για να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων του άγχους και του πανικού. Θυμηθείτε, ωστόσο, ότι η φαρμακευτική αγωγή πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπό την καθοδήγηση ενός γιατρού και συνήθως σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες όπως ψυχοθεραπεία.