Θυμάται ο σκύλος σας τη μαμά του; Δείτε πώς λειτουργεί η μνήμη του
Στέλλα Πανοπούλου
02/03/2024
Τα περισσότερα κουτάβια αποχωρίζονται τη μαμά τους σε μικρή ηλικία.
Συνήθως μια σκυλίτσα μένει με τα μωρά της για περίπου τρεις μήνες. Τι γίνεται όμως μετά; Άραγε ένα κουτάβι που το χωρίζουν από τη μαμά του θα τη θυμάται, και αν ναι, για πόσο καιρό;
Θυμάται ο σκύλος μου τη μαμά του;
Για πολλούς ανθρώπους, λίγες σχέσεις είναι τόσο ισχυρές και βαθιές όσο είναι η σχέση που έχουν με τη μητέρα τους. Με αντίστοιχο τρόπο μπορεί να δεθεί ένα σκυλάκι με τον σκυλογονέα του. Τι συμβαίνει, όμως, με τη βιολογική μητέρα ενός σκύλου; Για πόσο καιρό τη θυμάται αφού την αποχωριστεί;
Αρχικά, είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι οι σκύλοι κοινωνικοποιούνται και αντιλαμβάνονται τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι οι άνθρωποι. Οι σκύλοι είναι κοινωνικά ζώα μεν, ακολουθούν δε μια ιεραρχία αγέλης. Ακόμα, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η μνήμη τους είναι διαφορετικός από των ανθρώπων. Κάποιοι σκύλοι θυμούνται τους γονείς τους (κυρίως τη μητέρα τους) ενώ άλλοι όχι.
Οι σκύλοι έχουν 40% ισχυρότερη όσφρηση από τους ανθρώπους. Τα κουταβάκια μαθαίνουν τη μυρωδιά της μαμάς τους από πολύ μικρή ηλικία, πριν την αποχωριστούν, και έτσι μπορούν να τη θυμηθούν αν ξανασυναντηθούν. Ακόμα, οι σκύλοι διαθέτουν συνειρμική μνήμη επαναλαμβανόμενων γεγονότων, η οποία τους βοηθά να θυμούνται κυρίως τα αγαπημένα τους πράγματα. Αυτό συμβάλλει στην ικανότητά τους να θυμούνται τη μαμά τους, λόγω της έντονης σχέσης που μοιράζονται μαζί της για μικρό χρονικό διάστημα.
Για πόσο καιρό θυμάται ένας σκύλος τη μαμά του;
Ένας σκύλος μπορεί να θυμάται τη μαμά του για δύο χρόνια – ή και παραπάνω – μετά τον αποχωρισμό τους. Πολλά σκυλάκια θα τη θυμούνται και μετά από αυτή την περίοδο, μέχρι και την ενηλικίωσή τους, αναγνωρίζοντας μια συγκεκριμένη μυρωδιά.
Αν δώσετε σε ένα ενήλικο σκυλάκι κάποιο ρούχο με τη μυρωδιά της μαμάς του θα το μυρίζει πιο έντονα και για περισσότερη ώρα απ’ ότι ένα ρούχο με τη μυρωδιά ενός άλλου σκύλου. Αυτό συμβαίνει επειδή η μυρωδιά θα του φανεί γνώριμη.
Θυμάται μια σκυλίτσα τα κουτάβια της;
Μια σκυλίτσα μπορεί να αναγνωρίσει τα παιδιά της αρκετά χρόνια αφού τα αποχωριστεί, γεγονός το οποίο δεν σχετίζεται με τη μνήμη. Η μακροπρόθεσμη μνήμη των σκύλων δεν είναι τόσο ανεπτυγμένη όσο είναι στους ανθρώπους, αλλά υπάρχει μια βιοχημική διαδικασία που λέγεται αποτύπωση (imprinting), εξαιτίας της οποίας οι σκύλοι μπορούν να αναπτύξουν ιδιαίτερους δεσμούς με τη μαμά τους.
Η οξυτοκίνη, ή αλλιώς “ορμόνη της αγάπης”, κατέχει κεντρική θέση στη σχέση ενός σκύλου και της μαμάς του. Η διαδικασία της αποτύπωσης καθιστά τη μυρωδιά και την εμφάνιση σημαντικά ψυχολογικά ερεθίσματα για τους σκύλους. Γι’ αυτόν τον λόγο, η οικειότητα μεταξύ ενός σκύλου και της μαμάς του παραμένει ακόμα και αφού έχει εξανεμιστεί το μητρικό ένστικτο. Όσο πιο έντονη (με θετικό τρόπο) είναι η εμπειρία της σχέσης τους πρώτους δύο μήνες της ζωής του κουταβιού, τόσο πιο έντονη θα είναι η αποτύπωση και η σχέση με τη μαμά του.
Τι μπορεί να επηρεάσει τη σχέση ενός κουταβιού με τη μαμά του;
Όσο πιο πολύ μείνει ένα κουταβάκι με τη μαμά του, τόσο πιο ισχυρός θα είναι ο δεσμός που θα αναπτυχθεί μεταξύ τους. Αν τα κουταβάκια απογαλακτιστούν πολύ νωρίς, ή μεγαλώσουν σε ένα προβληματικό περιβάλλον κατά την ευαίσθητη αυτή περίοδο, υπάρχει περίπτωση ο δεσμός με τη μαμά τους να μην είναι τόσο δυνατός. Τα σκυλάκια που αποκτούν αρνητικές εμπειρίες ή μεγαλώνουν υπό άσχημες συνθήκες κατά την περίοδο που διαμορφώνονται οι βασικές μνήμες τους, μπορεί να μη θυμούνται τη μαμά τους στο μέλλον – ούτε αυτή να τα θυμάται – λόγω τραύματος που επηρεάζει τη μνήμη. Ακόμα, οι συχνές διακοπές στη σχέση ενός κουταβιού με τη μαμά του κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μπορεί να οδηγήσει σε ημιτελή αποτύπωση. Τα τραύματα που αναπτύσσονται αυτή την περίοδο μπορεί να καταστήσουν αντικοινωνικό και επιθετικό έναν σκύλο στην υπόλοιπη ζωή του. Γι’ αυτό θεωρείται ότι κάποιες μαμάδες σκοτώνουν τα μικρά τους όταν ζουν σε πολύ προβληματικές συνθήκες.
Πώς θα καταλάβω αν ένας σκύλος θυμάται τη μαμά του;
Μπορεί ο σκύλος σας να μην αγκαλιάσει τη μαμά του γεμάτος χαρά αν την ξαναδεί, όπως ίσως θα έκανε ένας άνθρωπος, αλλά υπάρχουν άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορεί να δείξει τη χαρά του.
Ενδέχεται να επιδείξει χαλαρότητα χαμηλώνοντας την ουρά του, ορθώνοντας τα αυτιά του, και ανοίγοντας ελαφρά το στόμα του με τη γλώσσα να κρέμεται. Μπορεί, ακόμα, να πάρει στάση παιχνιδιού κάνοντας “υπόκλιση”, κρατώντας δηλαδή όρθια τα πίσω πόδια ενώ χαμηλώνει στο έδαφος τα μπροστινά. Οι σκύλοι συχνά υποκλίνονται προσκαλώντας τους άλλους σε παιχνίδι πριν αρχίσουν να τρέχουν και να πηδάνε. Το στόμα τους συνήθως παραμένει ανοιχτό με τη γλώσσα να κρέμεται, και οι ουρές τους κουνιούνται έντονα στον αέρα.
Επίσης, μπορείτε να καταλάβετε αν το σκυλάκι σας νιώθει υποτακτικό ή κυρίαρχο απέναντι σε έναν άλλο σκύλο παρατηρώντας τη στάση του σώματός του. Ένα κυρίαρχο σκυλάκι θα λάβει στάση επαγρύπνησης, τείνοντας προς τα εμπρός, ορθωμένο στις άκρες των δαχτύλων του, με τεντωμένα τα πόδια. Η ουρά του θα είναι κι αυτή τεντωμένη προς τα έξω, τα αυτιά του θα κοιτούν προς τα εμπρός, και τα χείλη του θα είναι κυρτωμένα.
Όσο για ένα σκυλάκι που υποτάσσεται όταν συναντά τον κυρίαρχο σκύλο, θα πέσει ανάσκελα και θα του δείξει την κοιλιά του. Το υποτακτικό σκυλάκι, επίσης, θα κρύψει την ουρά ανάμεσα στα πόδια του, θα πάει τα αυτιά του προς τα πίσω, και θα κρατήσει τα χείλη και τα μάτια κλειστά. Οι στάσεις αυτές υποδεικνύουν πως η συνάντηση είναι επιτυχής και τα σκυλάκια είναι χαρούμενα.
Μπορεί ένας αρσενικός σκύλος να ζευγαρώσει με τη μαμά του;
Είναι πιθανό ένας αρσενικός σκύλος να ζευγαρώσει με τη μαμά του αν τη συναντήσει. Μπορεί σ’ εμάς να φαίνεται περίεργο ή αηδιαστικό, αλλά οι σκύλοι δεν λειτουργούν ακολουθώντας τα ηθικά συστήματα των ανθρώπων. Το γεγονός ότι ένας αρσενικός σκύλος μπορεί να ζευγαρώσει με τη μαμά του αν τη συναντήσει δεν σημαίνει ότι δεν την έχει αναγνωρίσει. Μπορεί να γνωρίζει ότι η σκυλίτσα αυτή του είναι οικεία και ταυτόχρονα να επιθυμεί να ζευγαρώσει μαζί της. Οι σκύλοι δεν αντιλαμβάνονται την αιμομιξία όπως οι άνθρωποι.
Παρόλα αυτά, οι σκύλοι δεν πρέπει να ζευγαρώνουν με τους γονείς, τα παιδιά, ή τα αδέλφια τους, καθώς με την αιμομιξία αυξάνεται η πιθανότητα να γεννηθούν σκυλάκια με προβλήματα υγείας.