Το να πείτε στα παιδιά σας ότι ο τετράποδος καλύτερος φίλος τους πρέπει να τα αφήσει για πάντα και χωρίς να είστε σίγουροι πώς να τους απαντήσετε όταν ρωτούν το ”γιατί” είναι μια από τις πιο δύσκολες στιγμές τόσο για εσάς όσο και για όλη την οικογένειά σας.

Η ευθανασία ενός κατοικιδίου είναι συχνά η πρώτη εμπειρία ενός παιδιού με το θάνατο. Το πώς δε ένας γονέας θα το χειριστεί έχει μεγάλη σημασία καθώς αυτό μπορεί να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στις απόψεις του παιδιού του για το θάνατο.

Τα παιδιά βλέπουν τα κατοικίδια ζώα τους ως παντοτινούς συντρόφους και δεν κατανοούν πραγματικά την ιδέα του πόσο λίγο ζούνε και πόσο ευάλωτα είναι. Επίσης συχνά δεν τους είναι σαφές πώς η άμεση λύση στην ασθένεια ή τον τραυματισμό τους είναι να τα οδηγήσουμε εμείς στο θάνατο αντί να τα πάμε σε νοσοκομείο και να προσπαθήσουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τα σώσουμε- κάτι φυσικά που τις περισσότερες φορές έχουμε κάνει.

Ο τρόπος με τον οποίο ένα παιδί αντιμετωπίζει την απώλεια του κατοικιδίου του εξαρτάται από το στάδιο ανάπτυξης στο οποίο βρίσκεται:

Κάτω των 2 ετών

Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, τα παιδιά είναι συναισθηματικά ικανά να αντιδράσουν στο θάνατο ενός αγαπημένου ζώου, αλλά αυτό εξαρτάται κυρίως από το πώς βλέπουν την αντίδραση των μελών της οικογένειάς τους. Αν όλοι είναι λυπημένοι και κλαίνε, θα δείτε και το παιδί σας να κλαίει. Όμως υπάρχει μικρή πιθανότητα το παιδί σας να θυμάται το θάνατο του τετράποδου φίλου του όταν μεγαλώσει.

2 έως 5 ετών

Σε αυτή την ηλικία, το παιδί αρχίζει σιγά σιγά να βλέπει το κατοικίδιό του ως σύντροφο. Τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν απαραίτητα την «αγάπη» και την «προσκόλληση» στο κατοικίδιο ζώο σε αυτή την ηλικία. Όταν γίνει η ευθανασία, μπορεί το παιδί να αισθάνεται λυπημένο αλλά θα το ξεχάσει γρήγορα όταν θα προσκολληθεί σε κάτι άλλο στη ζωή του (για παράδειγμα ένα νέο κατοικίδιο).

5 έως 9 ετών

Στην ηλικία των 5 έως 9 ετών, το παιδί σας έχει αρχίσει να καταλαβαίνει ότι ο θάνατος είναι μόνιμος και θα αρχίσει να σκέφτεται τρόπους με τους οποίους μπορεί να αποφευχθεί η ευθανασία για το ζώο του. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να προσπαθήσει να το φροντίσει με διάφορους τρόπους όταν είναι άρρωστο ή να του δώσει άλλα φάρμακα που προορίζονται για τους ανθρώπους, ελπίζοντας ότι θα βελτιωθεί η υγεία του. Για αυτό δώστε μεγαλύτερη προσοχή στον τρόπο με τον οποίο το παιδί σας επεξεργάζεται τα γεγονότα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Η ενοχή είναι επίσης ένα πραγματικό συναίσθημα σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Τα παιδιά που μπορεί να έχουν αισθανθεί κάποιες φορές στο παρελθόν άσχημα και νευριάσει με το ζώο τους ενδέχεται να φτάσουν στο σημείο να αισθάνονται ενοχές όταν το ζώο τους πεθαίνει.

Οι γονείς από την πλευρά τους θα πρέπει να είναι σίγουροι ότι εξηγούν στο παιδί τους ότι δεν είχε καμία σχέση με αυτόν το θάνατο.

10 ετών και άνω

Στα 10 χρόνια και άνω, τα παιδιά είναι πολύ έμπειρα στην έννοια και τη μονιμότητα του θανάτου. Μπορούν να καταλάβουν γιατί ένα κατοικίδιο ζώο μπορεί να θανατωθεί, αλλά θα μπορούσαν όμως να δυσκολευτούν να αποδεχτούν αυτή την απόφαση. Αυτό είναι το φυσιολογικό στάδιο στη ζωή κάποιου όπου θα βιώσει όλα τα κλασικά στάδια θλίψης που οδηγούν στην αποδοχή.

Με μια γενική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αντιδρά κάθε ηλικιακή ομάδα στο θάνατο ενός κατοικίδιου ζώου, ας δούμε βασικές τακτικές για το πώς να εξηγήσουμε την απώλεια ενός αγαπημένου ζώου στο παιδί μας.

Εξηγώντας το θάνατο του ζώου μας

Μια συμβουλή που πρέπει να ακολουθήσετε όταν σκέφτεστε πώς να πείτε στο παιδί σας αυτό είναι να θυμάστε ότι δεν πρέπει ποτέ να βασίζεται αυτό που θα πείτε σε ψέματα. Μην πείτε ότι το ζώο τους στάλθηκε ή θα σταλεί σε ένα αγρόκτημα ή ότι ”κοιμήθηκε” ή θα ”κοιμηθεί”. Το κακό σε αυτό είναι ότι τελικά θα μεγαλώσουν και θα συνειδητοποιήσουν ότι ήταν ψέμα και αυτό μπορεί να βλάψει τη σχέση τους μαζί σας.

Η χρήση επίσης της λέξης ”έφυγε”, που είναι συνηθισμένη, μπορεί να προκαλέσει άγχος σε ένα παιδί. Γιατί αυτό μπορεί να το κάνει να περάσει μέρες περιμένοντας την επιστροφή του ζώου του και να αναρωτιέται γιατί δεν του είπε αντίο. Και ότι αυτό φταίει που το ζώο έφυγε.

Πάντα να κάνετε τα εξής όταν εξηγείτε το θάνατο ενός ζώου:

Να είστε ειλικρινείς και ποτέ να μη λέτε ψέματα. Εάν πρόκειται για θέμα υγείας, εξηγήστε στο παιδί τι οδήγησε στο θάνατο του ζώου του. Εάν το κατοικίδιό του πρέπει να οδηγηθεί σε ευθανασία, εξηγήστε του την ευθανασία και μην αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε λέξεις όπως θάνατος. Απαντήστε σε όλες τις ερωτήσεις του, ακόμα κι αν είναι προφανές ότι δεν καταλαβαίνει πραγματικά τι συμβαίνει.

Επιτρέψτε στο παιδί σας να είναι παρόν κατά τη διάρκεια της ευθανασίας εάν νομίζετε ότι είναι αρκετά ώριμο για αυτό. Η γενική συμβουλή των ειδικών είναι να το κάνετε αυτό μόνο με παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω, καθώς σε αυτό το σημείο θα είναι σε θέση να καταλάβουν τι συμβαίνει ακόμα κι αν δεν μπορούν να το επεξεργαστούν πλήρως. Αργότερα στη ζωή τους, ωστόσο, θα νιώσουν καλά που ήταν εκεί για να του πουν αντίο.

Εξηγήστε ξεκάθαρα το θάνατο στο παιδί. Αν είστε θρησκευόμενοι και πιστεύετε στη μετά θάνατον ζωή, δεν είναι κακό να του μιλήσετε για αυτό. Το σημαντικό εδώ είναι να ενημερώσετε το παιδί σας ότι το ζώο δεν θα επιστρέψει.

Να είστε διαθέσιμοι για τα παιδιά σας. Πέστε τους ότι είστε κοντά τους για να συνομιλήσετε όποτε θέλουν και ενθαρρύνετέ τα ενεργά να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους.

Με βάση το παραπάνω, μη φοβάστε και εσείς να δείξετε τα συναισθήματά σας. Μιλήστε για το πώς όλο αυτό σας κάνει λυπημένους και πείτε στο παιδί σας πόσο ξεχωριστό και υπέροχο ήταν το ζώο. Αυτό βοηθά να δείξουμε ότι δεν είναι μόνα σε αυτό. Και επίσης μπορεί να τους βοηθήσει με τη διαδικασία πένθους.

Είναι επίσης καλό να πραγματοποιήσετε ένα τελετουργικό. Η φύτευση ενός δέντρου όπου είναι θαμμένο το ζώο σας και άλλα είναι καλές πρακτικές που βοηθούν στη διαδικασία πένθους του παιδιού σας και μπορούν να είναι εξαιρετικά επωφελείς στα επόμενα χρόνια τους.

Τα παιδιά είναι πολύ ανθεκτικά και τελικά θα μάθουν να αποδέχονται ότι ο καλύτερος φίλος τους τα έχει εγκαταλείψει.

Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται, ωστόσο, να αποδεχτεί το θάνατο του ζώου του, είναι καλύτερο να αναζητήσετε έναν επαγγελματία για βοήθεια και συμβουλές σχετικά με το πώς μπορεί να αντιμετωπίσει την όλη κατάσταση.