Σίγουρα γνωρίζετε ότι τα πρωτεύοντα θηλαστικά (πίθηκοι και μαϊμούδες) είναι οι κοντινότεροι εν ζωή συγγενείς του ανθρώπου.

Ξέρετε, όμως, σε ποιο βαθμό συγγενεύει με τον άνθρωπο το κάθε είδος, καθώς και ποια άλλα ζώα μοιράζονται μεγάλο μέρος του ανθρώπινου γονιδιώματος; Ας ξεκινήσουμε από το εξαιρετικά ενδιαφέρον γεγονός ότι δύο διαφορετικοί άνθρωποι μοιράζονται το 99,9% των γονιδίων τους, και ας συνεχίσουμε από εκεί βλέποντας ποια άλλα ζώα είναι κοντινοί συγγενείς μας:

1. Χιμπατζήδες

Το 2005 αποδείχθηκε ότι οι χιμπατζήδες μοιράζονται περίπου το 98,6 με 99% των γονιδίων τους με τους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει ότι οι χιμπατζήδες έχουν κοντινότερη συγγένεια με τους ανθρώπους απ’ ότι έχουν με τους γορίλες! Μάλιστα, οι θηλυκές μοιράζονται με τους ανθρώπους έναν παρόμοιο αναπαραγωγικό κύκλο, καθώς φτάνουν στη σεξουαλική τους ωριμότητα λίγο πριν την εφηβεία, και η περίοδος κύησής τους διαρκεί περίπου 8 μήνες.

2. Μπονόμπο

Στη συνέχεια, και συγκεκριμένα το 2012, φάνηκε ότι οι πίθηκοι μπονόμπο μοιράζονται το 99,6% των γονιδίων τους με τους χιμπατζήδες. Αυτό σημαίνει ότι, γονιδιακά, βρίσκονται σχεδόν το ίδιο κοντά στους ανθρώπους με τους χιμπατζήδες. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτά τα δύο είδη χωρίστηκαν από εμάς στο εξελικτικό τους μονοπάτι περίπου 4-7 εκατομμύρια χρόνια πριν. Οι μπονόμπο είναι ιδιαίτερα συναισθηματικοί, και μάλιστα μπορούν να ελέγξουν τα συναισθήματά τους. Η πιο ενδιαφέρουσα πληροφορία σε σχέση με τους μπονόμπο είναι το γεγονός ότι, με τη βοήθεια εξελικτικών παραγόντων, φαίνεται ότι εξημερώθηκαν μόνοι τους, καθώς οι θηλυκές διάλεγαν να ζευγαρώσουν με τους πιο ειρηνικούς αρσενικούς, προκαλώντας τη μείωση των ατόμων με πιο έντονες επιθετικές τάσεις.

3. Γορίλες

Μπορεί με την πρώτη ματιά να μην είναι προφανές, αλλά είμαστε πιο κοντά με τους γορίλες απ’ ότι είναι οι γορίλες με τους χιμπατζήδες. Το ζώο που αποτέλεσε την έμπνευση για τον Κινγκ Κονγκ μοιράζεται το 98% των γονιδίων του με εμάς. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι άνθρωποι και οι γορίλες προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο, από τον οποίο διαφοροποιήθηκαν περίπου 10 εκατομμύρια χρόνια πριν.

4. Ουραγκοτάγκοι

Οι υπέροχοι ουραγκοτάγκοι μοιράζονται με τους ανθρώπους το 97% των γονιδίων τους. Μια συμπεριφορά που θυμίζει τα ανθρώπινα αρσενικά ξαδέρφια τους, είναι η επίδειξη δύναμης των αρσενικών ουραγκοτάγκων πριν από μια μάχη. Με άλλα λόγια, τους αρέσει να “το παίζουν σκληροί”.

5. Γίββωνες

Οι γίββωνες μπορεί να ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τους πιθήκους που αναφέρονται παραπάνω, αλλά παρόλα αυτά θεωρούνται κατώτεροι πίθηκοι. Πριν από περίπου 4 εκατομμύρια χρόνια, ανέπτυξαν μπράτσα και ώμους που τους επιτρέπουν να κινούνται επιδέξια από δέντρο σε δέντρο. Σύμφωνα με μία έρευνα, οι γίββωνες χρησιμοποιούν τουλάχιστον 26 ήχους που θυμίζουν τα πρώτα τραγούδια που έλεγαν οι άνθρωποι 1,8 εκατομμύρια χρόνια πριν.

6. Μαϊμούδες

Στον ορισμό της μαϊμούς εμπίπτουν τουλάχιστον 260 είδη. Οι ειδικοί ανακάλυψαν πρόσφατα ότι διάφορες περιοχές του εγκεφάλου που καθορίζουν τη διαδικασία της σκέψης μας μοιάζουν με αυτές των μαϊμούδων. Μάλιστα, κάποιες από τις περιοχές του εγκεφάλου με τις μεγαλύτερες ομοιότητες, είναι αυτές που προκαλούν ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD) και φαινόμενα εθισμού.

7. Λεμούριοι

Οι λεμούριοι είναι κι αυτοί πρωτεύοντα θηλαστικά σαν εμάς και τα υπόλοιπα είδη πιθήκων. Στην πραμγατικότητα, το πιθανότερο είναι ότι εξελιχθήκαμε από κάποιον κοινό πρόγονο, όπως έκαναν και τα λόρις και τα άι-άι. Δυστυχώς, περισσότερα από το 70% των ειδών λεμούριων που υπάρχουν στη γη κινδυνεύουν από εξαφάνιση, και το φταίξιμο είναι κυρίως δικό μας.

8. Γάτες

Οι σκυλόφιλοι της παρέας θα ορκίζονταν ότι είμαστε πιο κοντά γενετικά στους σκύλους απ’ ότι στις γάτες. Άλλωστε, με τους σκύλους καταλαβαινόμαστε σε ένα βαθύ επίπεδο. Δεν ονομάζονται τυχαία οι πιο πιστοί φίλοι του ανθρώπου. Τα αγαπημένα μας οικόσιτα αιλουροειδή, όμως, είναι πιο κοντά σε εμάς γενετικά – μοιράζονται το 90% των γονιδίων μας, και είναι πολύ πιθανό ότι επέλεξαν να μπουν συνειδητά στις ζωές μας.

9. Σκύλοι

Οι άνθρωποι μοιράζονται περίπου το 84% των γονιδίων τους με τους σκύλους. Οι σκύλοι με τις γάτες δεν είναι τόσο κοντά γενετικά. Ο τελευταίος κοινός τους πρόγονος έζησε περίπου 42 εκατομμύρια χρόνια πριν, κι από τότε χωρίστηκαν σε αιλουρόμορφα (γάτες, ύαινες, και μαγκούστες) και κυνόμορφα (μια πιο ευρεία ομάδα που περιλαμβάνει τους σκύλους, τα ρακούν, ακόμα και τους θαλάσσιους ίππους!)

10. Αγελάδες

Όσο περίεργο κι αν μας φαίνεται, είμαστε γενετικά αρκετά κοντά σε αυτά τα μεγαλοπρεπή και συνάμα γλυκύτατα ζώα. Οι έρευνες δείχνουν ότι μοιραζόμαστε περισσότερα γονίδια με τις αγελάδες απ’ ότι με τα τρωκτικά, παρότι έχουμε έναν πιο πρόσφατο κοινό πρόγονο με τα ποντίκια. Οι ειδικοί θεωρούν ότι αυτό συμβαίνει διότι τα μικρότερα ζώα γενικότερα αναπαράγονται πολύ γρηγορότερα, οδηγώντας σε πιο γρήγορες εξελικτικές διαφοροποιήσεις.

11. Μύγα

Μοιραζόμαστε με τις μύγες περίπου το 60% των γονιδίων μας. Αυτό μπορεί να μας φαίνεται εξαιρετικά περίεργο, καθώς εμφανισιακά ουδεμία σχέση έχουμε με τα έντομα. Παρόλα αυτά, μοιραζόμαστε πολλές κοινές λειτουργίες και ανάγκες για επιβίωση, όπως είναι η ανάγκη για οξυγόνο, με αποτέλεσμα αυτό να αντικατοπτρίζεται στο γονιδίωμά μας.

12. Bonus φυτό: Μπανάνα

Ξέρουμε, ξέρουμε. Η μπανάνα δεν είναι ζώο (παρότι σίγουρα ταιριάζει σ’ αυτή τη λίστα, λαμβάνοντας υπόψη πόσο αγαπούν αυτό το φρούτο τα πρωτεύοντα θηλαστικά). Παρόλα αυτά, μοιραζόμαστε το 60% των γονιδίων μας με τη μπανάνα. Πρόκειται κυρίως για γονίδια που σχετίζονται με βασικές κυτταρικές λειτουργίες, όπως είναι ο έλεγχος του κυτταρικού κύκλου.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το να θεωρείται κάποιος οργανισμός γονιδιακά παρόμοιος με κάποιον άλλον δεν είναι το ίδιο με το να μοιράζονται το ίδιο DNA. Αυτό συμβαίνει επειδή τα γονίδια (το μέρος του DNA που ευθύνεται για την παραγωγή πρωτεϊνών) αποτελούν μόνο το 2% του DNA, ενώ το υπόλοιπο γονιδίωμα αποτελείται από το λεγόμενο “μη κωδικοποιητικό DNA”, δηλαδή δεν κωδικοποιείται σε πρωτεΐνες.