Έχετε παρατηρήσει πώς κοιτάζονται οι σκύλοι; Πώς δεν κοιτάζονται δηλαδή. Γιατί τις περισσότερες φορές αποφεύγουν οποιαδήποτε οπτική επαφή. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Τα σκυλιά μπορεί να αποφεύγουν την οπτική επαφή με άλλα σκυλιά ως έναν τρόπο να μείνουν μακριά από προβλήματα. Αυτό το σημαντικό μάθημα ζωής μπορεί να ξεκινήσει ήδη όταν τα κουτάβια είναι πάρα πολύ μικρά και είναι ακόμα με τη μαμά και τα αδέρφια τους.

Η Adrienne Farricelli από την Καλιφόρνια, κτηνίατρος, εκπαιδεύτρια σκύλων και συγγραφέας του «Brain Training for Dogs», αναφέρει πως αν κατανοήσουμε γιατί τα σκυλιά αποφεύγουν την οπτική επαφή με άλλα σκυλιά, αυτό θα βοηθήσει στο να αποκτήσουμε μια βαθύτερη εικόνα για το πώς τα ζώα αυτά επικοινωνούν μεταξύ τους και πώς αντιλαμβάνονται την επαφή με τα μάτια.

Στερημένοι από το χάρισμα της φωνής, οι σκύλοι βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη δική τους γλώσσα του σώματος για να μεταφέρουν πολλά διαφορετικά μηνύματα. Αυτές οι σιωπηλές συνομιλίες μέσω της χρήσης στάσεων, χειρονομιών και εκφράσεων του προσώπου τους βοηθούν να «στείλουν» μια μεγάλη ποικιλία συναισθημάτων σε άλλα σκυλιά.

Η αποκρυπτογράφηση αυτού που προσπαθούν να μεταφέρουν, σύμφωνα με τη Farricelli, δεν είναι πάντα εύκολη, αλλά μπορούμε να κάνουμε κάποιες υποθέσεις παρακολουθώντας το πλαίσιο, στο οποίο συμβαίνει η επικοινωνία, και τη συνοδευτική γλώσσα του σώματος.

Ας ρίξουμε λοιπόν μια πιο προσεκτική ματιά στην έννοια της οπτικής επαφής μεταξύ των σκύλων και τι μπορεί να προσπαθούν να επικοινωνήσουν όταν κοιτάζουν μακριά.

Τα πρώτα μαθήματα

Τα κουτάβια, θα πει η Farricelli, αρχίζουν να μαθαίνουν τα βασικά της γλώσσας του σώματος από την ηλικία των 3 εβδομάδων.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι αισθήσεις ενός κουταβιού αναπτύσσονται ενώ ταυτόχρονα αλληλεπιδρούν με τα αδέρφια και τη μαμά τους.

Μέσα από αυτές τις αλληλεπιδράσεις, τα κουτάβια παρατηρούν και μιμούνται τις συμπεριφορές που βλέπουν και μέσα από δοκιμές και λάθη μαθαίνουν ποιες σωματικές ενδείξεις είναι κατάλληλες σε ορισμένες αλληλεπιδράσεις και ποιες όχι.

Επομένως, τα κουτάβια μπορούν να μάθουν πώς ορισμένες στάσεις (όπως το χαμήλωμα των αυτιών, η αποστροφή του βλέμματός τους, η απομάκρυνσή τους) τα βοηθούν στο να μην αντιμετωπίζουν προβλήματα σε ορισμένες καταστάσεις.

Επειδή αυτά τα μαθήματα είναι τόσο σημαντικά, είναι βασικό τα κουτάβια να παραμείνουν με τα αδέρφια και τις μαμάδες τους τουλάχιστον μέχρι την ηλικία των 8 εβδομάδων. Σε ορισμένες φυλές μάλιστα, όπως τα Μαλτέζ, συνιστάται ακόμη και να παραμείνουν περισσότερο.

Γιατί τα σκυλιά αποφεύγουν την οπτική επαφή με τα άλλα σκυλιά;

Εάν παρακολουθείτε προσεκτικά τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των σκύλων, μπορεί να παρατηρήσετε πως τα σκυλιά γενικά τείνουν να αποφεύγουν να κάνουν άμεση, παρατεταμένη επαφή με τα μάτια.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν τα μάτια του σκύλου έρχονται σε σύντομη επαφή, ο ένας ή ο άλλος σκύλος μπορεί να κοιτάξει μακριά ή ακόμα και να γυρίσει το κεφάλι ή το σώμα του μακριά.

Αυτή είναι μια χειρονομία κατευνασμού, ένας τρόπος για να δείξει στον άλλον σκύλο ότι δεν εννοεί κάτι κακό και ότι όλα είναι καλά.

Ακολουθούν κάποια παραδείγματα για το πώς τα σκυλιά μπορούν να αποτρέψουν το βλέμμα τους σε ορισμένες καταστάσεις. Για να αποφύγουν φυσικά τα χειρότερα.

«Δεν θα κλέψω αυτό που έχεις»

Φανταστείτε αυτή τη σκηνή: Ένας σκύλος έχει στην κατοχή του ένα κόκκαλο και ένας άλλος σκύλος πλησιάζει. Και ο σκύλος με το κόκκαλο του ρίχνει ένα βλέμμα. Ο σκύλος που πλησιάζει, είτε τυχαία είτε ίσως με την ελπίδα να κλέψει το κόκκαλο, πιθανότατα θα πάρει γρήγορα το μήνυμα και θα υποχωρήσει. Είναι λες και ο σκύλος με το κόκκαλο να λέει κάτι σαν «Μην τολμήσεις να έρθεις πιο κοντά!»

«Θα σου παραχωρήσω χώρο»

Μερικές φορές, ένας σκύλος μπορεί να ρίξει ένα βλέμμα σε ένα άλλο σκυλί όταν επιθυμεί να μείνει μόνος του. Ίσως ο σκύλος είναι άρρωστος ή απλά δεν αισθάνεται άνετα να έχει άλλα σκυλιά κοντά.

Ο άλλος σκύλος μπορεί επομένως να γυρίσει το κεφάλι και να αποστρέψει το βλέμμα και να αφήσει τον σκύλο μόνο του, δίνοντάς του τον επιθυμητό χώρο.

Όταν άλλα σκυλιά παίρνουν το μήνυμα και απομακρύνονται ευγενικά, αποφεύγεται η σύγκρουση και η ένταση διαλύεται.

«Έρχομαι ειρηνικά»

Το να κοιτάς μακριά είναι η απόλυτη χειρονομία κατευνασμού. Ο τρόπος ενός σκύλου να ενημερώνει έναν άλλο σκύλο ότι τον σέβεται και δεν έχει σκοπό να κάνει κάτι κακό. Είναι ο τρόπος του σκύλου να υψώσει μια λευκή σημαία για να ενημερώσει τις ειρηνικές του προθέσεις.

«Φοβάμαι»

Μερικά σκυλιά είναι πολύ επιφυλακτικά για να κάνουν οποιαδήποτε άμεση οπτική επαφή με άλλα σκυλιά. Αυτά τα σκυλιά μπορεί να εκδηλώσουν υπερβολικά υποτακτικές συμπεριφορές.

Πρόκειται για σκύλους που μπορεί να έχουν υποστεί εκφοβισμό ή επίθεση από άλλους σκύλους στο παρελθόν και ως εκ τούτου αποφεύγουν την οπτική επαφή ως μέθοδο προστασίας του εαυτού τους.

«Ας παίξουμε»

Μερικές φορές, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, ένας σκύλος θα κοιτάξει προσεκτικά έναν σκύλο, ενώ ο άλλος σκύλος θα κοιτάξει μακριά. Τα δύο σκυλιά θα μείνουν στάσιμα για λίγο και στη συνέχεια θα ξαναμπούν στο παιχνίδι.

Όταν τα σκυλιά δεν κοιτάζουν μακριά

Το πρόβλημα μπορεί να αρχίσει όταν ένας σκύλος δεν καταλαβαίνει τη σοβαρότητα ενός σκληρού βλέμματος και δεν κοιτάζει μακριά ή διατηρεί σκόπιμα συνεχή οπτική επαφή.

Όταν δύο σκύλοι κοιτάζουν απευθείας ο ένας τον άλλον με απειλητικό τρόπο, αυτό μπορεί να είναι σημάδι διαφωνίας.

Η διαμάχη μπορεί να λυθεί με το ένα σκυλί να εγκαταλείπει το μέρος κοιτάζοντας μακριά και με το να απομακρύνεται. Όμως μερικές φορές τα πράγματα μπορεί να επιδεινωθούν και να υπάρξει τσακωμός των δύο σκύλων.

Είναι ποτέ εντάξει η άμεση επαφή με τα μάτια;

Αν και η άμεση επαφή με τα μάτια θεωρείται γενικά μια πιθανή απειλή, βασικά, ένας τρόπος με τον οποίο ένας σκύλος προκαλεί έναν άλλο σκύλο, κάποιες φορές δεν είναι έτσι. Μερικοί σκύλοι δηλαδή μπορεί απλά να έχουν μάθει μέσα από θετικές εμπειρίες ότι είναι εντάξει να έχουν οπτική επαφή με άλλους σκύλους, ειδικά με σκύλους που γνωρίζουν καλά.

Από την άλλη στο πλαίσιο του παιχνιδιού, τα σκυλιά συχνά έχουν άμεση οπτική επαφή, αλλά σε αυτή την περίπτωση δεν θεωρείται απειλητική καθώς αυτή η επικοινωνία είναι μέρος του παιχνιδιού.