Πώς θα αντιδρούσατε αν κάποιος σας έλεγε ότι υπάρχει κάπου ένα πλάσμα που παραμένει αθάνατο, επαναφέροντας κατά βούληση τα κύτταρά του σε κάποια προηγούμενη ηλικία και ξεκινώντας από την αρχή;

Σίγουρα θα πιστεύατε ότι πρόκειται για σενάριο επιστημονικής φαντασίας, και ίσως η ιστορία αυτή να σας θύμιζε την ταινία Benjamin Button, όπου ο Brad Pitt μεγάλωνε αντίστροφα. Δηλαδή, από ηλικιωμένος μπορεί να γινόταν ένα μωρό γεμάτο ζωή. Το μοναδικό ζώο στον κόσμο που μπορεί να το κάνει αυτό, είναι η μέδουσα Turritopsis Dohrnii η οποία είναι ένα πανάρχαιο πλάσμα που παραμένει ζωντανό ακόμα και σήμερα.

Turritopsis Dohrnii

Αυτή η φυλή μέδουσας είναι πολύ ιδιαίτερη. Πρόκειται για το μοναδικό ζώο που είναι αθάνατο, δηλαδή μπορεί να ζει για πάντα! Ανήκει στη συνομοταξία των κνιδόζωων. Κινείται και κολυμπά στο νερό, και έχει κωδωνοειδές κεφάλι και πλοκάμια που βοηθούν στο κολύμπι. Δεν έχει ούτε καρδιά, ούτε εγκέφαλο, και ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στη Μεσόγειο θάλασσα. Πλέον εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, συχνά κολλώντας σε πλοία μέσα στο νερό και ταξιδεύοντας μαζί τους.

Ο κύκλος της ζωής της

Οι μέδουσες Turritopsis Dohrnii αναπαράγονται σεξουαλικά. Τα αρσενικά εκλύουν το σπέρμα τους στο νερό, ενώ τα θηλυκά κυοφορούν τα αυγά στο στομάχι τους. Θεωρείται ότι η γονιμοποιήση λαμβάνει χώρα στο νερό, δημιουργώντας κάτι σαν προνύμφες, οι οποίες κάθονται στο βυθό και δημιουργούν αποικίες που λέγονται πολύποδες. Αυτοί οι πολύποδες αναπαράγονται ασεξουαλικά, δημιουργώντας ακριβή αντίγραφα του εαυτού τους. Τελικά, ανώριμες μέδουσες αναπτύσσονται μέσα από αυτές τις αποικίες. Χρειάζονται κάποιους μήνες για να φτάσουν στη σεξουαλική ωριμότητα, και στη συνέχεια ο κύκλος επαναλαμβάνεται.

Αθανασία μέσω γενεαλογικού επαναπρογραμματισμού

Ο κύκλος της ζωής της Turritopsis Dohrnii ρέει με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Παρόλα αυτά, αυτοί οι ιδιαίτεροι οργανισμοί έχουν τη μοναδική ικανότητα να τον σταματήσουν και να τον αναστρέψουν. Όταν βρίσκονται στο στάδιο της μέδουσας, μπορούν να επανέλθουν στο στάδιο του πολύποδα, ακόμα και αφού έχουν κατακτήσει σεξουαλικη ωριμότητα. Αυτή η διαδικασία είναι ένα είδος γενεαλογικού επαναπρογραμματισμού. Πρόκειται για την ικανότητα ενός ώριμου κυττάρου να μεταμορφωθεί σε έναν άλλο τύπο ώριμου κυττάρου. Η διαδικασία χρειάζεται κύτταρα τόσο από τον κώδωνα της μέδουσας, όσο και από το κυκλοφορικό της σύστημα.

Έτσι, μια ενήλικη μέδουσα μπορεί να επανέλθει στη φάση του πολύποδα, έτοιμη για να ξεκινήσει ξανά τη ζωή της από την αρχή. Πρόκειται για μια πραγματική, υπαρκτή κατάσταση βιολογικής αθανασίας.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες δυσκολίες, ή μάλλον κάποιες προϋποθέσεις στη διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα, οι μέδουσες δεν μπορούν να ελέγξουν πλήρως τη “μεταμόρφωσή” τους. Όταν μια μέδουσα είναι τραυματισμένη, οι εξωτερικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές, ενώ όταν πεθαίνει απ’ την πείνα, μόνο τότε μπορεί να μεταμορφωθεί. Δεν υπάρχει κάποιο όριο ως προς το πόσες φορές μπορεί να μεταμορφωθεί η μέδουσα.

Ακόμα κι έτσι, δεν σημαίνει ότι αυτή η μέδουσα δεν μπορεί να πεθάνει ποτέ. Η Turritopsis Dohrnii μπορεί να φαγωθεί από κάποιο άλλο ζώο της θάλασσας, να αρρωστήσει, κ.λπ.

Η επιστημονική έρευνα που αφορά αυτά τα πλάσματα είναι ελλιπής. Έτσι, δεν είναι ξεκάθαρος ο τρόπος που καταφέρνουν να επιτελούν μια τόσο αξιοθαύμαστη διαδικασία. Η παρατήρηση αυτής της μεταμόρφωσης σε συνθήκες εργαστηρίου είναι πολύ δύσκολη, καθώς οι συνθήκες υπό τις οποίες συμβαίνει κανονικά η μεταμόρφωση είναι πολύ συγκεκριμένες και δεν τις κατανοούμε πλήρως. Για να προχωρήσουμε και να εμβαθύνουμε στην κατανόησή μας για τις λειτουργίες και τη μεταμόρφωση των αθάνατων αυτών μεδουσών, χρειάζεται ακόμα εκτεταμένη έρευνα.

Με πληροφορίες από ScienceABC