Ένας βασικός λόγος για την επιθετικότητα πολλών σκύλων είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν έχουν ούτε τη γνώση αλλά και ούτε την ικανότητα να επικοινωνούν αποτελεσματικά μαζί τους. Αυτό είναι κάτι που δυστυχώς το βλέπουμε γύρω μας καθημερινά.

Για την επιθετικότητα αυτή των σκύλων και την αποκλειστική ευθύνη των κηδεμόνων τους έχει αναφερθεί ο κτηνίατρος Dr. Melvyn Greenberg, από τη Νότια Αφρική, ο οποίος εξειδικεύεται στη συμπεριφορά των ζώων. Είναι μάλιστα ο πρώτος που εισήγαγε τη μελέτη της συμπεριφοράς των ζώων στην Κτηνιατρική στη Νότια Αφρική. Τα όσα αναφέρει είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και μπορούν να μας βοηθήσουν να έχουμε μια ζωή με τους σκύλους μας χωρίς προβλήματα και άσχημες συμπεριφορές.

Αρχικά αναφέρει ότι η συνεχής ασυνεννοησία μεταξύ των ανθρώπων και των σκύλων είναι πραγματικά απογοητευτική αν αναλογιστεί κανείς ότι ο άνθρωπος ζει μαζί με τους σκύλους συντρόφους του για περισσότερα από δώδεκα χιλιάδες χρόνια.

Και αν και οι άνθρωποι θεωρούνται ότι έχουν ανώτερη νοημοσύνη από τους σκύλους, αυτή η αντίληψη παραμερίζεται εντελώς όταν παρατηρεί κανείς τη συμπεριφορά πολλών σκύλων σε οποιαδήποτε μορφή ανθρώπινης κοινωνίας.

Οι άνθρωποι, σύμφωνα με τον Greenberg, όχι μόνο δεν έχουν την ικανότητα να προλαμβάνουν την επιθετικότητα, αλλά δεν έχουν και τις κατάλληλες γνώσεις για να αλλάξουν τη συμπεριφορά του σκύλου τους όταν η επιθετικότητα αυτή έχει ήδη εκδηλωθεί. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αφιερώνουν χρόνο ή δεν καταβάλλουν καμία προσπάθεια να μάθουν από ειδικούς πώς να κατανοήσουν τον σκύλο ως ζώο.

Δυστυχώς ανάμεσα στους άντρες υπάρχει, όπως αναφέρει ο κτηνίατρος, ένα ευρύ φάσμα αλαζονικών, ανώριμων και ανεύθυνων προσεγγίσεων απέναντι στους σκύλους. Κάποιοι εξιτάρονται και νομίζουν πως είναι περισσότερο άντρες με την απόκτηση ενός σκύλου γνωστών ρατσών, όπως πίτμπουλ ή ροτβάιλερ, ενώ άλλοι, οι οποίοι θεωρούν ότι τα ξέρουν όλα, αρνούνται να πειστούν ότι η επιθετικότητα που δείχνουν εκείνοι στα κατοικίδιά τους είναι αυτή που προκαλεί την επιθετικότητα των δεύτερων.

Όσοι μάλιστα ανθρωπομορφοποιούν τους σκύλους -και δεν είναι καθόλου λίγοι- αγνοούν τα βασικά, με αποτέλεσμα οι σκύλοι τους να γίνουν φοβισμένοι, ανασφαλείς, επιθετικοί και δυσλειτουργικοί.

Πώς δημιουργούμε επιθετικούς σκύλους

«Οι σκύλοι πρώτα από όλα που μένουν χωρίς επίβλεψη μέσα στα όρια μιας κλειστής ιδιοκτησίας μπορεί να αναπτύξουν διάφορες επιθετικές συμπεριφορές. Κηδεμόνες που επιτρέπουν στα ζώα τους να γαβγίζουν, να ορμούν, να γρυλίζουν και να κυνηγούν τους περαστικούς ή τα άλλα ζώα, δημιουργούν ένα ισχυρό αίσθημα παιχνιδιού εξουσίας. Έτσι ο σκύλος εκπαιδεύεται μαθαίνοντας ότι η επιθετική του συμπεριφορά κάνει τους ανθρώπους και τα ζώα να φεύγουν λόγω του κυνηγητού του. Και ότι αυτό είναι καλό.

Κάθε λοιπόν φορά που συμβαίνει αυτό, ο σκύλος εξασκείται σε δυσάρεστες συνήθειες και παίρνει ενστικτώδεις αποφάσεις σχετικά με το ποιος επιτρέπεται να μπαίνει στην περιοχή του, στην επικράτειά του. Αν ο κηδεμόνας του δεν είναι ενημερωμένος για το τι είναι φυσιολογικό και αποδεκτό, ο ανεκπαίδευτος σκύλος μπορεί να επιδείξει επικίνδυνες συμπεριφορές που θα κλιμακώνονται με τον καιρό. Ο σκύλος θα γίνει επιθετικός προστατεύοντας την περιοχή του, σε καθημερινή βάση, αν δεν εκπαιδευτεί σωστά και δεν κοινωνικοποιηθεί», θα πει ο Greenberg.

Τι πρέπει να κάνουμε

Όλοι οι σκύλοι γενικά θα πρέπει να επιβλέπονται, είτε αυτοί βρίσκονται κοντά σε παιδιά είτε σε φίλους είτε ακόμα κάποιες φορές και σε μέλη της οικογένειάς μας. Και φυσικά επίβλεψη πρέπει να υπάρχει και όταν έρχονται σε επαφή με άλλα ζώα, ειδικά άγνωστα. Όλα αυτά περισσότερο όταν είναι στην ευαίσθητη περίοδο της κουταβίστικης ηλικίας τους που κυμαίνεται από οκτώ έως είκοσι εβδομάδων.

Όμως, σύμφωνα με τον Greenberg, οι κηδεμόνες είναι αρκετά τεμπέληδες και απρόσεκτοι για να συνειδητοποιήσουν πόσο σημαντικό είναι να δημιουργηθούν κανόνες από την αρχή και να ακολουθηθούν, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των ζώων τους:

«Τα σκυλιά πρέπει να μάθουν ότι ό,τι βλέπουν δεν τους ανήκει. Πρέπει να μάθουν να είναι κάποιες φορές και σε κλουβί, ώστε να ανέχονται τον περιορισμό. Και αυτό γίνεται τυχαία, χωρίς να συνδέεται με κάποιο άσχημο πράγμα που έκαναν», θα πει ο Greenberg και συμπληρώνει:

«Οι σκύλοι επίσης θα πρέπει να μάθουν να περπατούν με το λουρί δίπλα στον κηδεμόνα τους χωρίς να τραβούν ή να κάνουν ό,τι θέλουν. Πρέπει να μάθουν να είναι ήσυχοι. Πάρα πολλά σκυλιά στην κυριολεξία κυβερνούν τις ζωές των κηδεμόνων τους! Οι κανόνες όμως και η τήρησή τους διδάσκουν την αξιοπιστία και την ασφάλεια της συνεργασίας – οφέλη για όλη τη ζωή.

Από την άλλη οι κηδεμόνες δεν αφιερώνουν αρκετό ουσιαστικό χρόνο στην καθοδήγηση των κουταβιών τους ή των ενήλικων σκύλων και τους αφήνουν πολύ μεγάλη ελευθερία, με αποτέλεσμα να αποκτήσουν κακές συνήθειες», αναφέρει ο κτηνίατρος από τη Νότια Αφρική.

Ο Greenberg είναι απόλυτος καθώς πιστεύει ότι οι άνθρωποι και τα γεγονότα πρέπει να διαχειρίζονται σωστά:« Δεν πρέπει ποτέ να παίζετε σκληρά παιχνίδια γιατί ο σκύλος σας δεν καταλαβαίνει ότι είναι διασκεδαστικό. Έτσι χρησιμοποιεί αμυντικές τεχνικές στην προσπάθειά του να αμυνθεί στα πειράγματα και τα σκληρά παιχνίδια, τρέχοντας, επιτιθέμενος, γαβγίζοντας και δαγκώνοντας. Αυτό που λίγο πολύ γνωρίζουμε είναι ότι τα παιδιά, και ένα μεγάλο ποσοστό ενηλίκων, δεν έχουν καλή κρίση σε αυτό. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι είναι ένα παιχνίδι. Οι σκύλοι δεν παίζουν παιχνίδια – ό,τι κάνουν βασίζεται στην άσκηση δεξιοτήτων επιβίωσης.»

Ένα βασικό λάθος που κάνουμε

Μερικές από τις λάθος συμπεριφορές που επιδεικνύουν οι κηδεμόνες σκύλων είναι να πιέζουν τον σκύλο να ανταποδώσει σαν παιχνίδι κάτι που του έκαναν, να του προσφέρουν συνεχώς φαγητό ή ένα παιχνίδι και να μην του επιτρέπουν να το πάρει ποτέ στην κατοχή του. Αυτό μπορεί να απογοητεύσει τον σκύλο σε σημείο φρενίτιδας, αναφέρει ο Greenberg, ο οποίος πιστεύει ότι τα σκυλιά ορισμένων ιδιοσυγκρασιών γίνονται ιδιαίτερα επιθετικά όταν αφήνονται να γαβγίζουν συνεχώς στους πεζούς ή στους ανθρώπους που έρχονται στην πόρτα. Οι ανεξέλεγκτες ανεπιθύμητες συμπεριφορές θα φέρουν σίγουρα προβλήματα αργότερα.

Προβλήματα από την έλλειψη καθημερινής άσκησης και θετικής διέγερσης

Τα κουτάβια αλλά και τα ενήλικα σκυλιά, όπως αναφέρουν οι κτηνίατροι και οι εκπαιδευτές, χρειάζονται πολλή άσκηση και θετική διέγερση κάθε μέρα της ζωής τους. Όμως η συντριπτική πλειοψηφία των κηδεμόνων αποτυγχάνει να εκτιμήσει αυτή τη φυσική τους επιθυμία. Ή βαριέται ή αδιαφορεί.

Έτσι, η μη διέγερση του μυαλού και η έλλειψη σωματικής άσκησης θα δημιουργήσουν, όπως πιστεύει ο Greenberg, σημαντικά προβλήματα στο μέλλον, για τα οποία οι περισσότεροι κηδεμόνες θα μετανιώσουν.

Η έλλειψη άσκησης μπορεί να δημιουργήσει πολλών μορφών επιθετικότητας, όπως η εδαφική κυριαρχία, η προστασία με κάθε τρόπο της τροφής τους, ο φόβος για διάφορα πράγματα και καταστάσεις, για να αναφέρουμε μερικά. Αν ο περιορισμένος σκύλος δεν έχει μια μεγάλη ποικιλία θετικών εμπειριών σε τακτική βάση, θα στερηθεί δεξιοτήτων αντιμετώπισης καταστάσεων, λογικής σκέψης και ικανότητας ανοχής.

«Μια επίσης πολύ συνηθισμένη ανθρώπινη αντίδραση είναι να παρηγορήσουμε και να καθησυχάσουμε ένα ζώο που δεν είναι σίγουρο τι συμβαίνει ή φοβάται. Όταν γίνεται αυτό, ο κηδεμόνας επικυρώνει τη φοβική συμπεριφορά του σκύλου του ενισχύοντας την ακατάλληλη συμπεριφορά. Ο φόβος είναι το πρώτο βήμα προς κάποια μορφή αμυντικής επιθετικότητας σε ορισμένα σκυλιά.

Γενικά, οι άνθρωποι δεν πρέπει ποτέ να ενισχύουν τη φοβική ή επιθετική συμπεριφορά – σκεφτείτε τι κάνετε όταν ο σκύλος επιδεικνύει τέτοιου είδους συμπεριφορά. Δεν μπορείτε να τιμωρήσετε την επιθετικότητα, διότι προκαλεί δυσπιστία και σύγχυση στον σκύλο και συμβάλλει στη διέγερση και τα επίπεδα άγχους, ωθώντας την επιθετικότητα φόβου ακόμη υψηλότερα», λέει ο Greenberg.

Τι επιβραβεύουμε

Τέλος ο Greenberg αναφέρει ότι η ήρεμη και κατάλληλη συμπεριφορά του ζώου μας πρέπει πάντα να επιβραβεύονται. Οι κηδεμόνες ζώων πρέπει να είναι αφοσιωμένοι, υπεύθυνοι, ευαισθητοποιημένοι και έτοιμοι να προλάβουν άσχημες καταστάσεις. Ποτέ μην υποθέτετε, από την εφηβεία και μετά, που συνήθως είναι γύρω στους δεκαοκτώ μήνες, ότι ο σκύλος σας θα είναι φιλικός και αξιόπιστος με κάθε σκύλο και άνθρωπο που συναντά.

Αυτό που εμείς έχουμε να πούμε για το τέλος είναι ότι δεν υπάρχουν κακά και επιθετικά ζώα. Ανεύθυνοι και κακοί κηδεμόνες υπάρχουν.