Σίγουρα λατρεύετε τις στιγμές που η γάτα σας κουλουριάζεται πάνω σας και αρχίζει να κάνει σαν μικρό τρακτέρ.

Οι οικόσιτες γάτες, καθώς και οι μικρότερες άγριες γάτες, όπως τα πούμα, τα τσίταχ, και οι λύγκες, μοιράζονται τη δυνατότητα να γουργουρίζουν. Οι μεγάλες γάτες, όπως τα λιοντάρια, οι τίγρεις, οι λεοπαρδάλεις και τα τζάγκουαρ, δεν μπορούν να γουργουρίσουν με τον ίδιο τρόπο. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, όταν χαϊδεύετε τη δονούμενη γάτα σας, ποιος είναι ο μηχανισμός που παράγει τα γουργουρητά της;

Πώς ακριβώς γουργουρίζουν οι γάτες;

Οι ήχοι που κάνει ένα ζώο παράγονται όταν περνά αέρας ανάμεσα από τις φωνητικές χορδές, κάνοντάς τις να δονούνται. Οι ήχοι χαμηλών συχνοτήτων προκύπτουν όταν οι φωνητικές χορδές είναι μακρύτερες, επομένως τα πιο μεγαλόσωμα ζώα με τις μακρύτερες φωνητικές χορδές μπορούν να παράξουν ιδιαίτερα βαθείς ήχους. Το πώς καταφέρνουν να παράξουν γουργουρητά τόσο χαμηλής συχνότητας ζώα τόσο μικρά όσο οι οικόσιτες γάτες, εκπλήσσει τους επιστήμονες εδώ και πολλά χρόνια.

Οι λαρυγγικοί μύες της γάτας μπορούν να ταλαντεύονται με συχνότητα 25 με 150 Hz (δονήσεις ανά λεπτό). Παράγουν, έτσι, έναν βαθύ, συνεχόμενο βόμβο τον οποίο μπορείτε να ακούσετε και να νιώσετε με την αφή. Αυτές οι δονήσεις συγκεκριμένων συχνοτήτων βοηθούν στη θεραπεία των οστών και ανακουφίζουν τον πόνο των μυών, των τενόντων, των συνδέσμων και των αρθρώσεων. Αν μια γάτα γουργουρίζει αφού έχει χτυπήσει κάπου, τότε πιθανότατα προσπαθεί να επισπεύσει την επούλωση του τραύματός της.

Μπορεί να έχετε ακουμπήσει το μπροστινό μέρος του λαιμού της και να έχετε νιώσει ότι από εκεί βγαίνει η πιο έντονη δόνηση. Πράγματι, για πολλά χρόνια θεωρούσαμε ότι τα γατίσια γουργουρητά περιλάμβαναν συνεχή μηνύματα από τον εγκέφαλο στον λάρυγγα και στον διάφραγμα. Όλη η διαδικασία βασιζόταν στη συνεχή ανατροφοδότηση από τον εγκέφαλο ο οποίος έκανε τα νεύρα στον λάρυγγα και στο διάφραγμα να ταλαντεύονται. Έτσι, υποστήριζαν οι επιστήμονες μισό αιώνα πριν, προκαλείται ένταση στη γλωττίδα, η οποία περιέχει τις φωνητικές χορδές. Όταν η γάτα εισπνέει ή εκπνέει, προκύπτει το γουργουρητό λόγω της εναλλαγής έντασης/χαλάρωσης της γλωττίδας.

Η νέα έρευνα που ανατρέπει τα δεδομένα

Μια πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη από τον φωνητικό επιστήμονα Christian T. Herbst του Πανεπιστημίου της Βιέννης και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology, μας δίνει νέα στοιχεία σχετικά με το πώς παράγει μια γάτα τον ήχο των γουργουρητών της, και ανατρέπει όσα πίστευαν οι επιστήμονες μέχρι σήμερα. Φαίνεται ότι οι κυκλικές μυικές συσπάσεις κατά την ένταση και τη χαλάρωση της γλωττίδας δεν είναι απαραίτητες για την παραγωγή του γουργουρητού της γάτας, το οποίο οφείλεται σε μια πιο παθητική διαδικασία.

Δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από ένα ελεγχόμενο εργαστηριακό πείραμα έδειξαν ότι ο λάρυγγας της οικόσιτης γάτας μπορεί να παράξει εξαιρετικά βαθείς ήχους με συχνότητες γουργουρητού χωρίς την ανάγκη κυκλικών νευρικών εισροών ή επαναλαμβανόμενων μυικών συσπάσεων. Δεν χρειάζεται, δηλαδή, συνεχής ανατροφοδότηση από τον εγκέφαλο για να παραχθεί το γουργουρητό. Ο μηχανισμός που παρατηρήθηκε μοιάζει πολύ με αυτόν που παράγει την βραχνή, “στριγκή” ανθρώπινη φωνή.

Όπως εξηγεί ο Herbst: “Οι ανατομικές έρευνες αποκάλυψαν ένα ιδιαίτερο “μαξιλαράκι” μέσα στις φωνητικές χορδές των γατών, το οποίο μπορεί ίσως να εξηγήσει πώς ένα μικρό ζώο που ζυγίζει μόνο λίγα κιλά, μπορεί συστηματικά να παράγει ήχους σε τόσο χαμηλές συχνότητες (20-30 Hz, ή κύκλους ανά λεπτό), χαμηλότερους ακόμα και από τους πιο χαμηλούς μπάσους ήχους που παράγονται από τις ανθρώπινες φωνές.”

Τα ευρήματα της έρευνας μπορεί να μην διαψεύδουν εντελώς την προηγούμενη θεωρία και να μην εξηγούν πώς ακριβώς παράγεται το γουργουρητό, αν όχι με νευρομυική ανατροφοδότηση, αλλά σίγουρα αναδεικνύουν την ανάγκη για περαιτέρω μελέτη του ζητήματος.