Πώς να φροντίσετε μια ηλικιωμένη γάτα στο σπίτι
Δημήτρης Φαλλιέρος
22/11/2023
Αν έχετε στην οικογένεια έναν γατοπαππού ή μια γατογιαγιά, αυτό το άρθρο είναι για εσάς – και τον «ώριμο» φίλο σας.
Με τον Νοέμβριο να είναι Μήνας Ευαισθητοποίησης και Υιοθεσίας Ηλικιωμένων Ζώων, δεν θα μπορούσαμε να μην καταγράψουμε όσα μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε τη ζωή των μεγαλύτερων σε ηλικία γατοφίλων μας.
Το φοβερό με τα ζώα (μας) δεν είναι απλώς ότι μεγαλώνουμε και ωριμάζουμε μαζί τους, αλλά ότι εκείνα μεγαλώνουν πολύ πιο γρήγορα από εμάς. Μπορεί να έχουμε μια γάτα 12-13 ετών που στα μάτια μας είναι ακόμα παιδί, αλλά στην πραγματικότητα να είναι γύρω στα 70 ανθρώπινα, ή και πολύ «μεγαλύτερη» αν έχει ζήσει και μέρος της ζωής της ως αδέσποτη.
Πώς θα διασφαλίσετε ότι έχει την καλύτερη δυνατή φροντίδα η ηλικιωμένη φίλη σας; Ακολουθήστε τις παρακάτω 10 συμβουλές:
1. Το πρώτο που έχετε να κάνετε είναι να μην αμελείτε τις επισκέψεις στον κτηνίατρο για έλεγχο/ check-up και εξετάσεις αίματος. Ανάλογα με τις ανάγκες και την ηλικία του ζώου ο γιατρός σας θα σας ζητήσει να πηγαίνετε μια φορά τον χρόνο ή συχνότερα. Ο κτηνιατρικός έλεγχος θα σας δώσει τις απαντήσεις που χρειάζεστε. Για παράδειγμα, αν βρεθούν στις εξετάσεις ανεβασμένοι νεφρικοί δείκτες (σύνηθες στα ηλικιωμένα ζώα) ο γιατρός θα σας κατευθύνει σε κάποιο συμπλήρωμα που λειτουργεί ως απαραίτητος δεσμευτής φωσφόρου, και ταυτοχρόνως θα σας πει να κάνετε σταδιακή αλλαγή τροφής σε κάποια τροφή με μειωμένη πρωτεΐνη, ειδική για ζωάκια που έχουν πρόβλημα στα νεφρά. Ή, αν οι εξετάσεις δείξουν ηπατικούς δείκτες αυξημένους, θα χρειαστεί να πάρετε ένα ηπατοπροστατευτικό χάπι ως συμπλήρωμα και μια αντίστοιχη τροφή. Το ίδιο ισχύει και για προβλήματα όπως το ζάχαρο, ο θυροειδής, κ.ά.
*Πέρα από τις εξετάσεις αίματος, πληροφορίες για την υγεία του ζώου μας δίνουν και οι υπέρηχοι, ή οι ακτινογραφίες κ.λπ. που μπορεί να τα προτείνει ο γιατρός σας ανάλογα με την κλινική εικόνα του ζώου.
2. Κάντε ομαλά όσες διατροφικές προσαρμογές χρειάζονται. Η μετάβαση σε μια νέα τροφή θέλει χρόνο. Πρέπει στη αρχή να την αναμειγνύετε με την παλιά και σιγά-σιγά να αυξάνετε την αναλογία μέχρι να επικρατήσει μόνο η καινούργια τροφή. Είτε λοιπόν ξεκινήσετε κάποια φαρμακευτική/κλινική δίαιτα, είτε πάρετε μια απλή ageing και senior τροφή (που είναι για μεγάλα σε ηλικία ζώα που δεν έχουν κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα), κάντε τη μετάβαση σταδιακά.
3. Ελέγχετε συνέχεια το βάρος της. Παρατηρήστε τυχόν αυξομειώσεις γιατί καλό θα ήταν να μην είναι υπέρβαρο το παππουδοφιλαράκι σας, αλλά ούτε και λιποβαρές. Κάποιες γάτες όταν περνάνε τα χρόνια χάνουν λίγο τη γεύση και την όσφρησή τους και μπορεί να χάνουν και την όρεξή τους, ή αντίστροφα αυξάνουν το βάρος τους (π.χ. από μεταβολικά νοσήματα). Αν διαπιστώσετε κάτι τέτοιο, μιλήστε με τον γιατρό σας.
4. Όταν τρώει κοιτάξτε αν δείχνει σημάδια πόνου, κυρίως με την ξηρά τροφή. Μπορεί να το πονάνε τα δοντάκια της ή να έχει αλλοιώσεις στο στόμα. Τα δόντια αλλά και οι υπόλοιποι ιστοί του στόματος, φθείρονται με την ηλικία, όπως και σε εμάς, οπότε έχετε τον νου σας.
5. Δείτε μέσω εξετάσεων αν υπάρχουν λοιμώδη νοσήματα. Αυτή η εξέταση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του ζώου για να γνωρίζουμε αν υπάρχει FIV (ιογενής ανοσοανεπάρκεια), FeLV (ιός της λευχαιμίας της γάτας) ή FIP (λοιμώδης περιτονίτιδα). Το πώς θα φροντίσουμε καλύτερα τη γάτα μας εξαρτάται πολύ από τους τρεις αυτούς δείκτες.
6. Παρατηρήστε αν έχει αλλάξει η κινητικότητά της. Όσο μεγαλώνει η γάτα σας είναι φυσικό να μην είναι τόσο δραστήρια ή να μην παίζει όπως παλιά και να κάθεται περισσότερο. Όμως έχετε τις αντένες σας τεντωμένες αν δυσκολεύεται ιδιαιτέρως σε κάποιες κινήσεις. Προβλήματα στις αρθρώσεις (π.χ. οστεοαρθρίτιδα) μπορεί να επηρεάσουν τις γάτες της τρίτης ηλικίας, αλλά εκείνες συνήθως είναι πολύ ανθεκτικές και ξέρουν να κρύβουν τον πόνο ή τη δυσφορία τους. Προσέξτε λοιπόν αλλαγές στον τρόπο που εκτελεί τη ρουτίνα της και μην τις προσπεράσετε.
7. Παρακολουθήστε την αμμοδόχο. Είναι όλα OK; Πηγαίνει τακτικά; Δυσκολεύεται κάπου; Αποφεύγει να πάει στην αμμολεκάνη; Δώστε προσοχή σε ανησυχητικά σημάδια, π.χ. λίγο αίμα στα ούρα ή κενώσεις πιο σκληρές ή μαλακές από το σύνηθες.
8. Δώστε της χώρο και χρόνο να ξεκουράζεται και να χαλαρώνει. Σκεφτείτε εσείς να είστε 70+ ετών και να τρέχουν συνέχεια γύρω σας παιδάκια. Είναι λογικό ότι θα σας κουράσουν. Αν λοιπόν έχετε πολύ νεότερα ή υπερκινητικά ζώα (ή και αληθινά παιδάκια!) στο σπίτι, βεβαιωθείτε ότι για κάποιες ώρες το γηραιό γατάκι σας έχει την ησυχία του.
9. Προσαρμόστε σημεία του σπιτιού για να νιώθει πιο άνετα. Για παράδειγμα, μπορείτε να:
● βάλετε σκαλοπατάκι κάπου που της αρέσει να ανεβαίνει αλλά που δυσκολεύεται λόγω ηλικίας να πηδήξει
● απομονώσετε το σημείο που τρώει και που έχει την αμμολεκάνη της, για να είναι πιο… πριβέ
● έχετε όλα τα πράγματά της σε ένα επίπεδο αν μένετε σε σπίτι με σκάλες
● της βάλετε ένα μαλακό κρεβατάκι, γιατί όσο μεγαλώνει θα θέλει πιο μαλακές και ζεστές επιφάνειες για να ξαπλώνει
● της πάρετε λίγο υπερυψωμένα μπολ νερού και φαγητού αν βλέπετε ότι δυσκολεύεται στο σκύψιμο
● να αυξήσετε κυρίως τα σημεία που υπάρχει πρόσβαση σε νερό, γιατί όσο μεγαλώνουν οι γάτες μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς σε δυσκοιλιότητα ή νεφρικές δυσλειτουργίες
10. Περιποιηθείτε τη λίγο παραπάνω: λίγο βούρτσισμα και έγκαιρο κόψιμο των νυχιών είναι μια πολύ όμορφη κίνηση προς τις ηλικιωμένες γάτες γιατί δεν μπορούν να είναι τόσο σχολαστικές με το τρίχωμα και τα νύχια τους όπως παλιότερα.
Ευχαριστούμε πολύ για τη συμβολή του τον κ. Λευτέρη Μακρυθανάση, ιατρό μικρών ζώων, MVDr.